De EU-landen hebben een akkoord bereikt over de invoering van een digitale euro. Het gaat om een digitale vorm van contant geld die wordt uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). De digitale euro wordt een aanvullend betaalmiddel, naast contant geld en geld op een bankrekening, en is niet verplicht.
Het akkoord volgt op een voorstel van de Europese Commissie uit juni 2023. In de onderhandelingen heeft Nederland aangedrongen op strikte waarborgen op het gebied van privacy, niet-programmeerbaarheid en offline gebruik. Deze voorwaarden zijn volgens de betrokken lidstaten vastgelegd in de verordening. Ook is afgesproken dat de kosten voor winkeliers zo laag mogelijk blijven.
De digitale euro kan op zijn vroegst in 2029 worden ingevoerd. Eerst moet het Europees Parlement nog instemmen, waarna verdere afspraken volgen tussen het parlement en de EU-landen.
Online en offline betalen
Gebruikers kunnen straks bij een bank een aparte rekening openen voor digitale euro’s. Betalen kan via een bankapp, een app van de ECB of met een aparte betaalkaart. Er komt zowel een online als een offline variant.
Bij online betalingen is de privacy vergelijkbaar met bestaande betaalmethoden, zoals pinnen of mobiel betalen. De offline digitale euro biedt extra privacy en maakt betalen mogelijk zonder internetverbinding, bijvoorbeeld door apparaten dicht bij elkaar te houden. Hierdoor kan ook worden betaald bij stroom-, internet- of bankstoringen.
Acceptatieplicht en kosten voor winkeliers
Voor winkeliers gaat een acceptatieplicht gelden. Ondernemers die nu pinbetalingen accepteren, moeten straks ook betalingen met de digitale euro toestaan. In de eerste jaren brengt dit voor Nederlandse winkeliers geen hogere kosten met zich mee dan vergelijkbare bestaande betaalmethoden. Ook op langere termijn zijn maatregelen afgesproken om kostenstijgingen te beperken.
Geen spaarmiddel
De digitale euro is nadrukkelijk bedoeld als betaalmiddel en niet om mee te sparen. Er komt daarom een aanhoudingslimiet, waardoor gebruikers slechts een beperkt bedrag aan digitale euro’s kunnen bezitten. Over digitale euro’s wordt geen rente vergoed, vergelijkbaar met contant geld.
Niet programmeerbaar
De EU-landen zijn het erover eens dat de digitale euro niet programmeerbaar mag zijn. Dit betekent dat betalingen niet kunnen worden beperkt tot bepaalde doelen of toepassingen. Dit verbod wordt vastgelegd in de verordening en vormt volgens de lidstaten een belangrijke waarborg.
Kosten voor gebruikers
Voor consumenten worden standaarddiensten, zoals het openen en sluiten van een digitale euro-rekening en het doen van betalingen, gratis. De kosten voor de infrastructuur worden deels gedragen door de ECB, aangevuld met bijdragen van banken, betaaldienstverleners en winkeliers. In de eerste jaren worden winkeliers beschermd tegen hogere tarieven. Zodra meer inzicht bestaat in de daadwerkelijke kosten, kunnen de tarieven worden aangepast.
