BRUSSEL – De Werkgelegenheidscommissie (EMPL) van het Europees Parlement heeft woensdag ingestemd met een initiatiefrapport dat misbruik in onderaanneming en ongereguleerde arbeidsbemiddeling moet aanpakken. De stemming volgt op een demonstratie van werknemers, vakbonden en Europarlementariërs voor het Europees Parlement, die gezamenlijk opriepen tot stevig Europees optreden.
De vakbondsfederaties ETF (transport), EFBWW (bouw en hout) en EFFAT (landbouw, voedsel, horeca) — samen goed voor miljoenen werknemers — reageren positief op de uitkomst. Volgens hen geeft de goedkeuring een duidelijk politiek signaal aan de Europese Commissie: kom met een Europese richtlijn voor onderaanneming en arbeidsbemiddeling als onderdeel van de aangekondigde EU-strategie voor kwaliteitsbanen.
Grote zorgen over misbruik in ketens
De vakbonden wijzen al jaren op misstanden in sectoren zoals transport, bouw, landbouw, horeca en voedselverwerking. In steeds langere en ondoorzichtige ketens van onderaannemers zou sprake zijn van:
- ongelijke behandeling
- sociale dumping
- uitbuiting van werknemers
- oneerlijke concurrentie voor bonafide bedrijven
Volgens de bonden opereren steeds meer bedrijven via ondoorzichtige structuren en misbruik van tussenpersonen, waaronder zogeheten gangmasters.
Vakbonden teleurgesteld over ontbreken harde limiet
Hoewel de stemming een belangrijke stap vooruit is, uiten de federaties hun zorgen dat het voorstel om onderaanneming te beperken tot maximaal twee lagen onder de hoofdaannemer geen meerderheid kreeg. Ook hun oproep om onderaanneming voor kerntaken volledig te verbieden, haalde het niet.
Toch blijven de bonden aandringen op stevige maatregelen. Zij willen dat een toekomstige EU-richtlijn in ieder geval het volgende regelt:
- een maximum van twee onderaannemingsniveaus
- volledige gelijke behandeling in de hele keten
- verbod op contracteren voor kerntaken
- volledige ketenaansprakelijkheid, zowel nationaal als grensoverschrijdend
- strikte regels voor arbeidsbemiddelaars en een verbod op tussenpersonen bij detachering
- meer inspecties, strengere sancties en een sterker mandaat voor de Europese Arbeidsautoriteit (ELA)
‘Dit is een noodzakelijke stap’
ETF-secretaris-generaal Livia Spera noemt de stemming “een belangrijke stap in de juiste richting”: “Misbruik van onderaanneming is geen administratieve last, maar een probleem dat zorgt voor oneerlijke concurrentie en moeilijk te handhaven regels.”
EFBWW-secretaris-generaal Tom Deleu noemt het “zorgelijk” dat het beperken van onderaanneming is verworpen, en wijst op Noorwegen als voorbeeld dat het wél kan.
EFFAT-secretaris-generaal Enrico Somaglia zegt dat de stemming “een mijlpaal is in de strijd tegen uitbuiting”: “Het is tijd om dit misbruik te beëindigen.”
Vervolg: plenair debat in januari
Het dossier gaat nu naar de plenaire vergadering van het Europees Parlement. Op 20 januari demonstreren de betrokken vakbonden opnieuw in Straatsburg om te pleiten voor een krachtige Europese aanpak.
