DEN HAAG – De Afdeling bestuursrechtspraak vernietigt het besluitmoratorium van 19 december 2023 dat de staatssecretaris heeft afgekondigd voor (staatloze) vreemdelingen uit de Palestijnse gebieden. De staatssecretaris heeft het moratorium niet goed gemotiveerd, omdat dit niet op de meest actuele informatie is gebaseerd. Daardoor is hij onvoldoende ingegaan op de ontwikkelingen die tot 19 december 2023 hebben plaatsgevonden. Dat oordeelt de Afdeling bestuursrechtspraak in een uitspraak van vandaag, woensdag 24 april 2024. De uitspraak betekent dat de staatssecretaris asielaanvragen van Palestijnse vreemdelingen in behandeling moet nemen.
Besluitmoratorium Palestijnse gebieden
Het besluitmoratorium dat de staatssecretaris had afgekondigd hield in dat hij vanaf 19 december 2023 gedurende een periode van zes maanden niet beslist op asielaanvragen van (staatloze) vreemdelingen uit de Palestijnse gebieden. Procedures van aanvragen van asielzoekers afkomstig uit deze gebieden worden dan als het ware tijdelijk ‘bevroren’. Zo’n moratorium kondigt de staatssecretaris af als de veiligheidssituatie in een land voor korte tijd onzeker is en onduidelijk is hoe deze zich verder zal ontwikkelen.
Onzekere situatie en actuele informatie
De Europese Procedurerichtlijn bepaalt bij dit soort besluiten dat de staatssecretaris goed moet motiveren dat sprake is van een onzekere situatie die naar verwachting tijdelijk is. Bij deze beoordeling moet hij over precieze en actuele informatie beschikken. Volgens de staatssecretaris was de situatie op 19 december 2023 in de Palestijnse gebieden nog onzeker en was onduidelijk hoe die zich verder zou ontwikkelen.
Enkele vreemdelingen afkomstig uit Gaza die hier asiel hebben aangevraagd, vinden dat de situatie daar niet onzeker is, maar onveilig en ook niet tijdelijk, waardoor de staatssecretaris niet tot een moratorium mag besluiten, maar gewoon binnen de normale termijn op de asielaanvragen moet beslissen.
Ondeugdelijke motivering
Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak heeft de staatssecretaris zijn besluit niet goed gemotiveerd. De informatie die hij bij zijn besluit heeft betrokken, was niet meer actueel genoeg. De staatssecretaris heeft zich hierdoor niet uitgelaten over de ontwikkelingen die van begin november tot 19 december 2023 hebben plaatsgevonden in Gaza en ook na het aflopen van de gevechtspauze van eind november 2023, in het licht van zowel de gevechten die plaatsvonden, als van de verslechterende humanitaire situatie.
Uitspraak over periode tot 19 december 2023
De uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van vandaag gaat alleen over de periode tot 19 december 2023. Vanaf die datum gold het besluitmoratorium. Alle ontwikkelingen die daarna hebben plaatsgevonden in de Palestijnse gebieden, spelen geen rol in deze rechtszaak.
Gevolgen van de uitspraak
De Afdeling bestuursrechtspraak heeft het besluitmoratorium vernietigd. Dit betekent dat de staatssecretaris asielaanvragen van Palestijnse vreemdelingen in behandeling moet nemen.
