DEN HAAG – Het kabinet werkt aan een landelijk verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding tijdens demonstraties. Met het wetsvoorstel willen minister Rijkaart van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en minister Van Oosten van Justitie en Veiligheid misbruik van het demonstratierecht tegengaan en het eenvoudiger maken om relschoppers en andere overtreders te identificeren en te vervolgen.
Aanleiding voor het voorstel is dat demonstranten hun gezicht steeds vaker bedekken om herkenning te voorkomen. Volgens het kabinet belemmert dit de communicatie, bemoeilijkt het de handhaving van de openbare orde en kan het intimiderend overkomen op omstanders en hulpdiensten.
Minister Rijkaart benadrukt dat demonstreren een grondrecht is, maar dat dit recht geweldloos moet worden uitgeoefend. “Iedereen in Nederland moet zich vrij kunnen uitspreken, demonstreren is een grondrecht. Maar om dat recht goed te kunnen gebruiken, moeten demonstraties wel geweldloos verlopen. We zien dat mensen regelmatig gezichtsbedekkende kleding dragen tijdens demonstraties. Soms met een goede reden, maar vaak ook om bewust te intimideren of te verstoren. Misbruik gaat ten koste van mensen die hun stem willen laten horen”, zegt Rijkaart.
Volgens minister Van Oosten maakt een kleine groep demonstranten misbruik van de anonimiteit om te kunnen rellen en vernielen. “Een verbod op gezichtsbedekkende kleding helpt bij de opsporing van deze wetsovertreders”, stelt hij.
Uitzonderingen en strafmaat
Het verbod gaat gelden voor alle vormen van gezichtsbedekkende kleding, met uitzonderingen voor situaties waarin deze noodzakelijk is voor de veiligheid van de demonstrant of bij zwaarwegende persoonlijke redenen. Dit kan bijvoorbeeld spelen wanneer iemand vreest voor repercussies vanuit het buitenland.
Overtreding van het verbod kan worden bestraft met hechtenis van maximaal twee maanden of een geldboete van de tweede categorie, met een maximum van €5.150. Volgens het kabinet is de strafmaat bewust beperkt gehouden om te voorkomen dat mensen worden ontmoedigd gebruik te maken van hun demonstratierecht.
Aanpassing bestaande wet
Voor het verbod komt geen nieuwe wet. In plaats daarvan wordt de Wet openbare manifestaties aangepast. Het voorstel wordt nu voorgelegd aan onder meer de politie, het Openbaar Ministerie, de Raad voor de rechtspraak, de Nederlandse Orde van Advocaten, het Nederlands Genootschap Burgemeesters en het College voor de Rechten van de Mens.
Daarnaast gaat het wetsvoorstel deze maand in consultatie, waarna verdere besluitvorming volgt.
