AMSTERDAM -Minderjarigen betaalden vorig jaar iets minder dan 600.000 keer achteraf bij onlineaankopen, terwijl dat niet mag. Dat constateert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) na onderzoek. Als het aan de financiële waakhond ligt moeten aanbieders van Buy Now, Pay Later-diensten (BNPL) snel actie ondernemen, omdat het verboden is voor minderjarigen om een schuld aan te gaan. “Wetgeving is in aantocht, maar het is zaak daarop tijdig in te spelen, zodat er in de tussentijd geen grote brokken worden gemaakt”, zegt bestuursvoorzitter Laura van Geest van de AFM.
De waakhond vermoedt dat minderjarigen alsnog gebruik kunnen maken van achteraf betalen door de leeftijdcontroles van aanbieders te omzeilen. Omdat de wet die de AFM toezicht geeft op de BNPL-sector pas in 2026 van kracht wordt, roept de waakhond de politiek en aanbieders van achteraf betalen nu al op om op korte termijn tot een aanpak te komen. Die moet ervoor zorgen dat minderjarigen stoppen met achteraf betalen.
In Nederland wordt steeds vaker gebruikgemaakt van de optie om achteraf te betalen tijdens het winkelen. In 2022 nam het aantal transacties waarbij achteraf werd betaald toe met 8 procent tot 45 miljoen. Bij elkaar zijn die transacties 4,8 miljard euro waard. Toch is het aantal mensen dat gebruikmaakt van achteraf betalen juist gedaald. Dat betekent dat een kleinere groep mensen steeds vaker achteraf betaalt en daar ook steeds meer bij uitgeeft.
In een aantal gevallen gebeurt achteraf betalen ook uit financiële noodzaak, ziet de AFM. “Je kan achteraf betalen bijvoorbeeld ook gebruiken voor de boodschappen”, zegt manager consumptief krediet Teun van der Velden van de AFM. “Soms hebben mensen het geld gewoon niet, maar kopen ze alsnog en hopen ze dat ze het aan het eind van de maand kunnen betalen.”
Dat leidt tot grote zorgen bij de AFM. Daarbij wijst de waakhond op het risico dat mensen steeds meer gaan wennen aan het hebben van een schuld. Ongeveer een miljoen mensen maakten in 2022 meer dan twintig keer gebruik van de optie om achteraf te betalen tijdens het winkelen. Dat is een forse stijging van 31 procent ten opzichte van een jaar eerder, waardoor de kans op het missen van betalingen ook groter wordt.
De AFM komt daarom met het advies aan BNPL-aanbieders om regelmatig een betaalherinnering per sms te sturen. Dat kan het aandeel klanten dat te laat betaalt omlaagbrengen met een vijfde volgens de waakhond.
