ROTTERDAM – De Prinses Margriethaven op Maasvlakte 2 in Rotterdam was afgelopen week het decor voor een proef met een onbemand hydrografisch meetvaartuig. Het was een primeur: voor het eerst mocht een onbemand vaartuig de Nederlandse wateren bevaren buiten de grenzen van een afgesloten testomgeving.

Het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) vereist normaal gesproken dat een vaartuig altijd bemand is. Sinds een wijziging in het BPR in april 2025 is het onder voorwaarden mogelijk om hier een ontheffing op te krijgen. Voor de proef verleende Rijkshavenmeester René de Vries deze ontheffing.

Het is de eerste keer dat zo’n ontheffing op het BPR is afgegeven in Nederland. Daardoor kon het meetvaartuig, het V3000-type van Demcon unmanned systems, onder begeleiding van een traditioneel (bemand) meetvaartuig van Havenbedrijf Rotterdam autonoom varen in de Prinses Margriethaven.

Een meetvaartuig, of peilschip, verricht dieptemetingen in havens, rivieren, kanalen en sluizen. De inzet van een onbemand meetvaartuig biedt voor Havenbedrijf Rotterdam mogelijkheden om in de toekomst nog efficiënter te peilen, bijvoorbeeld bij dieptemetingen in grotere meetgebieden zoals Maasvlakte 2.

Onderdeel van vlootvernieuwing

De proef vond plaats in het kader van de vlootvernieuwing van het Havenbedrijf Rotterdam. In de komende twaalf jaar bereiken de vaartuigen het einde van hun technische levensduur. Het Havenbedrijf grijpt deze mogelijkheid aan om de gehele vloot te vernieuwen, te verduurzamen en onderhoudsprocessen te vereenvoudigen.

Rijkshavenmeester René de Vries vertelt: “Bij de vlootvernieuwing oriënteren we ons op allerlei mogelijkheden die ons nog beter helpen om onze taken in de Rotterdamse haven te vervullen. Onbemande vaartuigen zouden een aanvulling kunnen zijn op onze huidige peilschepen. Autonoom varen kwam tot nu toe nog niet voor op de Nederlandse vaarwegen. Het is mooi dat we vanaf nu met een ontheffing op het BPR ruimte kunnen geven aan dit soort initiatieven.”

Willem Snoek, Asset Manager bij Havenbedrijf Rotterdam, vult aan: “Het integreren van onbemande meetvaartuigen in ons hydrografisch proces kan voordelen bieden in grote havengebieden – die vanwege de grootte veel tijd kosten om te meten. Dat hebben we onderzocht tijdens deze proef. Daarnaast keken we wat de impact zou zijn op de bemanning van reguliere meetvaartuigen en hoe we in de toekomst onbemande meetvaartuigen zouden kunnen inzetten.”

Nauwkeurige metingen

Havenbedrijf Rotterdam en Demcon unmanned systems zullen de komende tijd de kennis en ervaringen analyseren die tijdens de proef werden opgedaan. De V3000 is een meetvaartuig ter grootte van drie meter – niet groter dan een eenpersoons rubberboot.
Dankzij het compacte formaat en de wendbaarheid kan het dieptemetingen en inspecties uitvoeren op plekken waar traditionele, bemande peilschepen niet makkelijk kunnen komen. Uitgerust met geavanceerde hydrografische systemen maakt het nauwkeurige dieptemetingen mogelijk, terwijl geluids- en trillingsstoringen tot een minimum worden beperkt, een voordeel voor gevoelige meetsystemen.

‘Belangrijke mijlpaal’

Fedor Ester, managing director van Demcon unmanned systems, vertelt: “Deze proef markeert een belangrijke mijlpaal in de verdere inzetbaarheid van onbemande maritieme operaties. We zijn trots dat ons V3000-meetvaartuig als eerste onbemande schip op reguliere wijze kon opereren in deze uitdagende havenomgeving. Dit benadrukt het vertrouwen van de sector in veilige, efficiënte en duurzame oplossingen voor toekomstgericht havenbeheer.”

Demcon unmanned systems is een Nederlands maritiem technologiebedrijf dat gespecialiseerd is in het ontwerpen, ontwikkelen en bouwen van autonome, onbemande vaartuigen. Het bedrijf ontwikkelt alle belangrijke hardware en software in eigen huis. Demcon begeleidt daarbij een volledig proces: van idee, productie en levering tot langdurige ondersteuning, met onderhoud en technologische upgrades. Het bedrijf is gevestigd in de haven van Scheveningen.