DEN HAAG – Ruim een half miljoen Nederlandse huishoudens hadden vorig jaar te maken met energiearmoede. Dat concluderen het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en onderzoeksinstituut TNO op basis van een voorlopige schatting. Dat is een flinke toename ten opzichte van 2023. Volgens de organisaties had de stijging vooral te maken met het wegvallen van financiële steunmaatregelen, zoals de energietoeslag en een prijsplafond voor energie.
Huishoudens met energiearmoede hebben een laag inkomen en tegelijkertijd te maken met hoge energiekosten. Wat ook meespeelt, is in hoeverre zij in een huis wonen dat bijvoorbeeld slecht te verwarmen is door gebrekkige isolatie. Als gevolg daarvan zijn zij een relatief groot deel van hun inkomen kwijt aan energie.
Volgens het CBS en TNO hadden vorig jaar ongeveer 510.000 huishoudens te maken met energiearmoede, wat neerkomt op 6,1 procent van alle Nederlandse huishoudens. Het gaat relatief vaak om alleenstaanden die leven van een pensioen of uitkering. In 2023 waren 331.000 huishoudens nog ‘energiearm’, oftewel 4 procent van alle huishoudens.
Energiearme huishoudens besteedden vorig jaar gemiddeld bijna 12 procent van hun inkomen aan hun energierekening. Dat is een toename van 4,5 procentpunt, wat komt doordat de inkomens minder hard zijn gestegen dan de energie-uitgaven. Alle huishoudens samen zijn gemiddeld genomen bijna 5 procent van hun inkomen kwijt aan energie.
Huishoudens konden in 2022 en 2023 nog aanspraak maken op een energietoeslag. Die bedroeg voor de meeste huishoudens 1300 euro per jaar. Ook kwam er in 2023 een prijsplafond, waardoor er een maximumprijs gold voor de eerste 1200 kuub gas en 2900 kilowattuur stroom. Door het wegvallen van deze maatregelen zijn de energiekosten toegenomen.
Volgens onderzoekster Anika Batenburg van TNO kan een deel van de energiearmoede worden opgelost met het verduurzamen van woningen. Voor de groep die daarna alsnog een hoge energierekening heeft, kan inkomensbeleid uitkomst bieden. “Het is aan de politiek om daar keuzes in te maken hoe dat probleem aan te pakken”, aldus Batenburg.
Het CBS en TNO merken wel op dat het aantal huishoudens met energiearmoede lager is dan in 2019, ook al lagen de energiekosten toen veel lager. In dat jaar was sprake van 682.000 energiearme huishoudens. De organisaties schrijven dat verschil toe aan de verbetering van de kwaliteit van woningen sindsdien. Ook gaan huishoudens inmiddels veel zuiniger om met energie en zijn inkomens gestegen.
