ROTTERDAM – Een groep van 46 strafadvocaten heeft aangekondigd bezoeken aan cliënten in de zwaarste gevangenisregimes op te schorten. Dat schrijven ze in een brief aan de presidenten van rechtbanken en gerechtshoven en de hoofdofficieren van justitie. Zij protesteren tegen het feit dat het door de invoering van aangescherpte wetgeving in bijvoorbeeld de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught onmogelijk is geworden vertrouwelijk met hun cliënten te communiceren. Die communicatie is volgens hen “een hoeksteen in de rechtsbijstand”. Strafprocessen en voorbereidingen daarvan dreigen door het protest stil te vallen.
De brief is geschreven door de advocaten Sander Janssen en Laura Versluis en medeondertekend door 44 vakgenoten. De Penitentiaire Beginselenwet is per 1 november van kracht geworden, met veel verscherpte veiligheidsmaatregelen in zwaarbeveiligde inrichtingen als gevolg. Vooral het verregaande visuele toezicht maakt vertrouwelijke communicatie volgens de advocaten onmogelijk.
De afgelopen maanden is vaak geprobeerd meer duidelijkheid te krijgen over de manier waarop dat toezicht “in de praktijk tot stand zou komen”, schrijven de raadslieden, ook vanuit de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Dienst Justitiële Inrichtingen lieten volgens de advocaten “een groot deel van de vragen geheel onbeantwoord”. Vorige week meldde de NOvA aan strafrechtadvocaten dat er niet genoeg waarborgen zijn getroffen “om de vertrouwelijkheid in de praktijk te garanderen”. In die praktijk hebben advocaten dat zelf ook vastgesteld. Zij wijzen er ook op dat er “geen enkele duidelijkheid” is over het opslaan en vernietigen van beeld- en geluidsopnamen.
‘Continu zicht’
Behalve in de EBI gelden de strenge regels ook voor inrichtingen die een Afdeling voor Intensief Toezicht (AIT) hebben. Volgens de advocaten is het toezicht in de EBI en de AIT’s nu zo dat camera’s “continu zicht” houden op het gezicht van advocaat en verdachte. Spreken met de hand voor de mond is verboden.
In de brief schrijven de advocaten dat het opschorten van cliëntenbezoek “zonder twijfel (grote) gevolgen zal gaan hebben voor de planning van zaken van verdachten die in de EBI of op de AIT verblijven”. De advocaten spreken de hoop uit dat de “buitengewoon onwenselijke situatie van korte duur zal zijn” en dat zij snel weer aan het werk kunnen, nadat hun “ernstige zorgen” serieus zijn genomen door het ministerie en de DJI.
