GENT – De Vlaamse industrie dreigt jaarlijks honderden miljoenen euro’s aan Europese ETS1-klimaatmiddelen mis te lopen die cruciaal zijn voor de industriële transitie. Dat blijkt uit een nieuwe studie van Ortelius (Econopolis Groep), uitgevoerd in opdracht van Voka, Port of Antwerp-Bruges en North Sea Port. Volgens de studie zou Vlaanderen op termijn jaarlijks tussen de 450 en 700 miljoen euro extra kunnen krijgen als de verdeling van deze middelen eerlijker zou verlopen.
Oneerlijke verdeling ETS-middelen
De studie toont aan dat België op basis van verouderde verdeelsleutels slechts 2,6 procent ontvangt van de Europese ETS-opbrengsten, terwijl het land 3,4 procent van de EU-uitstoot voor zijn rekening neemt. Binnen België ontvangt Vlaanderen vervolgens slechts 53 procent van de Belgische ETS1-middelen, terwijl de Vlaamse industrie goed is voor 76 procent van de emissies. Hierdoor wordt slechts een derde van de beschikbare Vlaamse ETS1-middelen daadwerkelijk ingezet voor industriële klimaatprojecten.
Oproep tot herverdeling
De opstellers van de studie pleiten voor structurele correcties op Europees, federaal én Vlaams niveau. Bij een eerlijke verdeling kan het jaarlijkse bedrag voor Vlaanderen stijgen van de huidige 298 miljoen euro naar ruim 750 miljoen euro. Met het uitfaseren van gratis uitstootrechten kan dit bedrag zelfs oplopen tot meer dan 1 miljard euro per jaar.
Industrie onder druk
De energie-intensieve basisindustrie in Vlaanderen kampt met hoge energiekosten en achterblijvende investeringen. De uitstoot moet tegen 2050 richting nul, conform EU-klimaatdoelen. Zonder gerichte financiële steun via ETS-middelen dreigt de concurrentiepositie verder te verslechteren. Dat is zorgelijk, gezien het belang van de basisindustrie voor honderden Vlaamse toeleveranciers.
Rol van Vlaamse havens cruciaal
De Vlaamse havens, waaronder Port of Antwerp-Bruges en North Sea Port, spelen een sleutelrol in de klimaattransitie. Met 2.000 gevestigde bedrijven, 270.000 banen en een toegevoegde waarde van 33,5 miljard euro zijn zij motoren van de industriële economie. Dankzij hun ligging en industrieel ecosysteem zijn zij bij uitstek geschikt voor projecten zoals carbon capture and storage (CCS), maar ook op termijn voor waterstofinfrastructuur.
Samenwerking noodzakelijk
De studie roept op tot internationale samenwerking met landen met vergelijkbare industriële structuren, zoals Nederland en Duitsland. Alleen zo kunnen structurele correcties worden afgedwongen en de toekomstige concurrentiekracht van het industriële netwerk in de ARRRA-regio (Antwerpen-Rotterdam-Rijn-Ruhr-As) worden gewaarborgd.