DEN HAAG – Werknemers in de depots van de pakketdiensten – meestal uitzendkrachten en vaak arbeidsmigranten – werken onder te zware fysieke omstandigheden. Zo moeten mensen te zwaar tillen, veel bukken en hoog en diep reiken. Het werktempo ligt bovendien hoog. Door verkeerde werkhoudingen kan lichamelijke overbelasting en gezondheidsschade ontstaan.
Dit blijkt uit inspecties bij 35 depots van de zes grootste pakketdiensten die de Nederlandse Arbeidsinspectie het afgelopen jaar heeft bezocht. De Arbeidsinspectie inspecteerde vooral op fysieke belasting tijdens het handmatig verwerken van de pakketten.
Bij alle zes pakketdiensten is gehandhaafd. Zij dienen op de korte termijn tijdelijke, en op lange termijn structurele aanpassingen door te voeren om de lichamelijke overbelasting te verminderen.
De Arbeidsinspectie eist van de gehele sector een totaalpakket aan verbeteringen. Het gaat dan bijvoorbeeld om verbeterde ergonomische inrichting, het gebruik van hulpmiddelen, afspraken over maximale vulhoogte van karren, maximale gewichten van pakketten, herkenbaarheid van gewichtsklassen, taakroulatie en training op gezonde werkwijzen.
Samen oppakken
Bedrijven in deze branche staan allemaal voor dezelfde uitdaging. Concurrentie op veilig en gezond werk is onwenselijk. Het zou goed zijn als de bedrijven een gezamenlijke aanpak voor veilig en gezond werk tot stand brengen en dit bijvoorbeeld in een arbocatalogus tot norm maken.
De Arbowet geeft via de arbocatalogus werkgevers en werknemers ruimte om zelf invulling te geven aan de wijze waarop ze binnen hun branche aan de wet willen voldoen. Hierdoor kunnen ze rekening houden met de branchespecifieke kenmerken.
De Arbeidsinspectie gaat hierover in gesprek met betrokken bedrijven. Volgend jaar worden (her)inspecties uitgevoerd. Als er dan geen verbeteringen zijn, wordt (opnieuw) handhavend opgetreden.
Pakketsector
De laatste jaren is de pakketsector enorm gegroeid. De consument krijgt bestellingen snel en vaak gratis geleverd, en mag ze meestal gratis terugsturen. Dit veroorzaakt een keten aan handelingen met talloze pakketten; van leveranciers, via het pakketdepot en bezorgers naar de klant, en van bedrijf naar bedrijf.
Werknemers, veelal uitzendkrachten en vaak arbeidsmigranten, verplaatsen deze pakketten, meestal met de hand en onder hoge tijdsdruk. De werkzaamheden vinden de hele dag plaats in ploegendiensten, de meeste pakketten worden in de nacht gesorteerd.
Controles
De manier waarop de pakketten binnen de depots worden verplaatst en de snelheid van het verwerken van de pakketten maakt dat de werknemers onnodig zwaar worden belast.
De logistieke stromen zijn niet handig ingericht. Vrachtwagens, pallets en rolcontainers worden handmatig gelost en geladen. Hierbij wordt te zwaar getild, ook onder de knie en boven de schouders. Het werktempo is hoog.
Vrijwel alle handelingen worden met de hand uitgevoerd, er zijn geen hulp- of tilmiddelen beschikbaar. Inspecteurs zien dus overal een ernstig verhoogd risico op overbelasting.
Inventarisatie van risico’s
Vaak is de verplichte risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E), waarin het bedrijf beschrijft welke risico’s er zijn, niet op orde. Zo ontbreken in veel gevallen de data. De Arbeidsinspectie heeft deze aan de hand van een internationaal erkende methode (NIOSH) in kaart gebracht. Werkgevers moeten dit zelf ook doen.
Het komt ook voor dat gegevens onjuist zijn ingevoerd waardoor de uitkomsten een beoordeling geven met een onderschatting van het risico. De maatregelen die vervolgens genomen zouden moeten zijn, ontbreken of zijn niet effectief.
Arbowet
De Arbowet verlangt van de werkgever dat deze fysieke (over)belasting voorkomt of beperkt. Dat betekent dat de werkgever daarin zo ver moet gaan als maar mogelijk is om deze belasting te voorkomen.
De Arbeidsinspectie inspecteert op een goede naleving van de Arbowet, zodat werknemers gezond en veilig hun werk kunnen doen.