DEN HAAG – Ruim één op de vijf bedrijven in Nederland heeft de bedrijfsstrategie aangepast of is dat van plan vanwege spanningen, verstoringen of beleidswijzigingen op buitenlandse markten. Vooral bedrijven in de sectoren industrie en vervoer en opslag nemen maatregelen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van een conjunctuurenquête onder bedrijven van maart 2025.
Van de bedrijven in de vervoer en opslag geeft 22,7 procent aan hun bedrijfsstrategie al te hebben aangepast. Nog eens 6,9 procent is van plan dat te doen. In totaal is dus bijna 30 procent actief bezig met het inspelen op internationale ontwikkelingen. Ter vergelijking: gemiddeld over alle sectoren (industrie, handel en diensten) ligt dat aandeel op 21,7 procent.
De aanpassingen worden vooral gedaan op het gebied van import- en exportmarkten. Zo kiest 30 procent van de betrokken bedrijven ervoor om producten uit andere landen te importeren of naar andere landen te exporteren. In de industriesector ligt dit percentage zelfs op 48 procent. In de transportsector is het aanpassen van handelsroutes dus een belangrijk middel om risico’s te spreiden.
Daarnaast proberen bedrijven zich beter te wapenen tegen onverwachte verstoringen door het aanleggen van grotere voorraden. Dit speelt met name in de sector vervoer en opslag (36 procent), maar ook in de overige dienstverlening en de ICT-sector.
Friendshoring en reshoring in opkomst
Bijna één op de tien bedrijven verplaatst (een deel van) de productie naar andere landen waarmee stabielere handelsrelaties zijn – het zogenoemde friendshoring. Ook komt het reshoren, het terughalen van productie naar Nederland, in beperkte mate voor. In de detailhandel is deze trend het sterkst zichtbaar: 21 procent kiest voor friendshoring, 6 procent voor reshoring.
Kosten en prijzen stijgen mee
Aanpassingen aan de bedrijfsstrategie hebben financiële gevolgen. In de transportsector verwacht 46,5 procent van de bedrijven een toename van de kosten, tegenover 29,6 procent die juist op lagere kosten rekent. De rest voorziet geen verandering. Tegelijkertijd verwacht ongeveer een derde van alle bedrijven die hun strategie aanpassen dat zij hun prijzen moeten verhogen. In de sector vervoer en opslag is dit percentage niet gespecificeerd, maar in horeca en detailhandel – waar de prijsstijging het vaakst wordt verwacht – ligt dit op 56 procent.
Binnenlandse focus blijft groot
Hoewel een aanzienlijk deel van de bedrijven zich wél aanpast, blijft bijna een derde van de ondernemingen uitsluitend actief op de binnenlandse markt. Van alle ondervraagde bedrijven gaf 47 procent aan de strategie niet te hebben aangepast en dat ook niet van plan te zijn.
Het CBS benadrukt dat de internationale spanningen – denk aan geopolitieke onzekerheid, handelsbeperkingen en veranderend buitenlands beleid – directe gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse economie en logistieke sector. Bedrijven in transport en logistiek anticiperen daar dan ook bovengemiddeld vaak op.
