GENEVE – De Europese Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger hebben een nieuw EU Military Mobility Package gepresenteerd. Transportfederatie IRU reageert positief op het pakket en benadrukt dat civiel wegtransport een sleutelrol speelt bij snelle en veilige militaire verplaatsingen én bij crisislogistiek binnen de EU.
Het pakket bestaat uit een nieuwe verordening en een gezamenlijke strategische communicatie. De kern daarvan: militaire mobiliteit kan alleen goed functioneren wanneer commercieel wegtransport soepel en snel geïntegreerd wordt in militaire operaties. Daarvoor zijn duidelijke, snelle en geharmoniseerde procedures nodig.
Wegtransport meest veerkrachtige schakel
Volgens de Commissie is het wegennet het meest robuuste onderdeel van het Europese transportsysteem en het minst kwetsbaar voor gerichte verstoringen. In crisissituaties vervoeren civiele transporteurs al het grootste deel van de essentiële goederen. Daardoor is snelle grensoverschrijdende inzetbaarheid van transportbedrijven van groot belang.
Het pakket stelt daarom maatregelen voor om:
- grensoverschrijdende vergunningen te vereenvoudigen,
- processen te digitaliseren (zoals het militaire EU-formulier 302),
- infrastructuur geschikt te maken voor zowel civiel als militair gebruik,
- en via een toekomstige Solidarity Pool beter toegang te bieden tot logistieke capaciteit.
De Commissie wil onder het volgende Connecting Europe Facility-programma (CEF) € 17,7 miljard reserveren voor infrastructuur die ook militaire mobiliteit ondersteunt.
IRU: “Wegtransport is onmisbaar als de EU snel moet handelen”
IRU EU-directeur Raluca Marian benadrukt dat militaire en civiele mobiliteit nauw met elkaar verweven zijn. “Wegtransport is onmisbaar wanneer de EU snel moet reageren. Een groot deel van de nieuwe CEF-middelen zou daarom moeten worden besteed aan weginfrastructuur, gezien de essentiële en veerkrachtige rol van wegtransport in crisissituaties.”
Volgens IRU is het nu vooral belangrijk dat de nieuwe procedures praktisch en uniform worden uitgevoerd, zodat transporteurs zonder vertraging kunnen worden ingezet.
Belangrijke voorstellen
De IRU verwelkomt onder meer:
- betere afstemming tussen civiele en militaire regels (gevaarlijke stoffen, uitzonderlijk vervoer, cabotage en verkeersbeperkingen);
- voorspelbare escalatieniveaus via het nieuwe European Military Mobility Enhanced Response System (EMERS);
- verdere digitalisering van douane- en controleprocessen;
- meer aandacht voor cyberveiligheid en energiezekerheid;
- solidariteitsmechanismen om capaciteit snel te kunnen inzetten waar nodig.
Zorgen over ontbrekende onderdelen
Sommige belangrijke punten staan wel in de gezamenlijke communicatie, maar nog niet in de bindende verordening. Zo is er nog geen volledige EU-harmonisatie van:
- rijbewijzen, opleidingen en rij- en rusttijden wanneer civiele chauffeurs militaire mobiliteit ondersteunen;
- duidelijke regels voor gewichten en afmetingen van uitzonderlijk militair vervoer onder EMERS;
- een EU-breed kader voor uitzonderlijke transporten en high-capacity vehicles met digitale en erkende vergunningen.
Daarnaast ontbreken volgens de IRU nog cruciale elementen, zoals:
- een EU-aanpak voor contractuele afspraken en aansprakelijkheid tussen transportbedrijven en het leger,
- en een digitaal, EU-erkend certificaat voor voertuigen en chauffeurs die onder militair mandaat opereren.
Vervolg
Het Militair Mobiliteitspakket gaat nu naar het Europees Parlement en de lidstaten. De IRU hoopt op snelle goedkeuring en verdere uitwerking van ontbrekende onderdelen.
“Civiele vervoerders houden de EU overeind tijdens crises. Met duidelijke en gecoördineerde procedures staan ze klaar om de weerbaarheid te versterken. Dit pakket is een goede start — nu is het aan de wetgevers om het werk af te maken”, besluit Raluca Marian.
