Het CBR maakt zich in zijn nieuwe Stand van de Uitvoering 2025 zorgen over meerdere knelpunten die invloed hebben op de verkeersveiligheid en de dagelijkse dienstverlening. In het rapport schetst het exameninstituut onder meer een sterke toename van mensen met onbegrepen gedrag op examenlocaties, blijvende problemen met fraude bij theorie- en praktijkexamens en toenemende druk op de rijschoolsector.
Wijzigingen rijgeschiktheid op komst
Het CBR meldt dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat per 1 april 2026 wijzigingen wil doorvoeren in de rijgeschiktheidseisen. Zo vervalt de verplichte keuring voor mensen met AD(H)D en ASS, en wordt de recidiefvrije periode voor bestuurders die een psychose doormaakten verkort van zes naar twee maanden. Voor slaapstoornissen ligt nog een nieuw advies klaar, maar daarover moet het ministerie nog besluiten.
Ook noemt het CBR dat de situatie rondom zogeheten “spijtoptanten”, die eerder hun rijbewijs kwijtraakten omdat ze niet deelnamen aan een verplichte cursus, nog niet is opgelost. Het ministerie werkt aan nieuwe regelgeving.
Meer complexe situaties door mensen met onbegrepen gedrag
Het CBR ziet een groeiend aantal kandidaten met complexe psychische problemen, wat regelmatig leidt tot verstoringen op examenlocaties. In 2024 registreerden hulpdiensten landelijk circa 150.000 meldingen van personen met verward of onbegrepen gedrag. Het CBR stelt dat deze groep niet de juiste zorg krijgt en dat het instituut zelf niet beschikt over de benodigde middelen om passende hulp te bieden. Het pleit daarom voor betere instrumenten bij politie en gemeenten.
Druk op verkeersveiligheid door alcohol, drugs en nieuwe voertuigtechniek
Het instituut ziet een aanhoudende toename van zware verkeersovertredingen, mede door alcohol en drugs in het verkeer. De eerder aangekondigde verkenning naar het herinvoeren van het alcoholslot heeft geleid tot een brede politieke motie om dat opnieuw mogelijk te maken. Ook draaide het CBR pilots met monitoringsapparatuur bij EMG-deelnemers, maar deze lieten geen duidelijke verbetering van rijgedrag zien.
Daarnaast zorgen geautomatiseerde voertuigen voor nieuwe risico’s en veranderende interacties tussen bestuurder en voertuig. Via een taskforce werkt het CBR samen met ketenpartners aan nieuwe inzichten en richtlijnen.
Kwaliteit rijscholen onder druk
De kwaliteit van rijscholen blijft een hardnekkig probleem. Hoewel de meeste van de ruim 6.500 rijscholen goed presteren, ziet het CBR structureel misstanden aan de onderkant van de markt. Sommige aanbieders richten zich specifiek op kwetsbare groepen, zoals nieuwkomers, en leveren volgens het CBR onvoldoende kwaliteit.
Volgens onderzoek denkt 62 procent van de Nederlanders dat het CBR verantwoordelijk is voor het certificeren van rijscholen, terwijl het instituut die wettelijke taak niet heeft. Het CBR wil meer mogelijkheden krijgen om kwaliteit te belonen, maar daarvoor is wetswijziging nodig.
Fraude blijft hardnekkige uitdaging
Fraude bij examens blijft een groot probleem. Ondanks maatregelen zoals handscanners, strengere toegangscontroles en aangepaste examenomgevingen worden nog steeds gevallen ontdekt van identiteitsfraude met lookalikes, voorzegfraude, het verzamelen van examenvragen en misleiding via malafide websites. Het CBR wil daarom meer juridische mogelijkheden om gericht in te grijpen.
Problemen met identificatie aan de balie
Door uiteenlopende regels voor verlopen documenten en verblijfsstatussen ontstaan regelmatig problemen bij de identificatie van kandidaten. Vooral mensen met een migratieachtergrond lopen vast door ingewikkelde en wisselende legitimatieregels. Het CBR pleit voor een uniforme aanpak samen met andere uitvoeringsorganisaties.
Gebrek aan geschikte locaties voor examencentra
Het CBR heeft 54 locaties in Nederland, maar door schaarste op de vastgoedmarkt wordt geschikte huisvesting met grote parkeerterreinen steeds moeilijker te vinden. Soms leidt dat zelfs tot juridische procedures om een locatie te behouden, wat voor rijscholen en kandidaten tot onzekerheid leidt.
Samenwerking nodig
Het CBR benadrukt in het rapport dat veel problemen niet door het instituut alleen kunnen worden opgelost. Voor thema’s zoals fraude, nieuwe modaliteiten in het verkeer en maatschappelijke druk op de rijschoolsector is samenwerking tussen overheid, politiek en ketenpartners noodzakelijk.
