PARAMARIBO – Een verplicht kleiner Oekraïens leger betekent niet dat Oekraïnes bondgenoten een grotere beschermingsmacht moeten leveren, zegt premier Dick Schoof. Die twee onderdelen van een mogelijk toekomstig vredesakkoord staan volgens Schoof los van elkaar.
Het nieuwe Amerikaanse vredesplan dat een eind moet maken aan de Oekraïne-oorlog, schrijft voor dat de Oekraïense krijgsmacht moet inkrimpen. Schoof is niet blij met die voorgestelde limiet. De landen die Oekraïne na de oorlog tegen Rusland willen beschermen, noemen de eigen troepen van het land steeds de eerste en belangrijkste verdediging. De internationale troepenmacht die de overwegend Europese medestanders van Oekraïne in het land willen legeren, komt pas in latere instantie in beeld.
Maar die ‘verzekeringsmacht’ en de Oekraïense strijdkrachten zijn “geen communicerende vaten”, zei Schoof na overleg met de ‘coalitie van bereidwillige landen’ tegen het ANP. Ze hebben volgens hem een verschillende taak. Krimp van de een zou niet per se de groei van de ander vragen.
De demissionair premier heeft ook nog geen Nederlandse bijdrage beloofd aan de ‘veiligheidsgaranties’ voor Oekraïne, die ook bijvoorbeeld uit de bescherming van het luchtruim en de Zwarte Zee zouden kunnen bestaan. Als een bestand in zicht zou komen, zou het parlement met een bijdrage moeten instemmen.
De VS, die ditmaal ook aanschoven bij het overleg van de coalitie, Oekraïne en zijn Europese bondgenoten zijn nu eensgezind, zei Schoof. “Dat is het allerbelangrijkst”, zeker omdat dat “aanvankelijk niet zo leek”.
“Vanuit die eenheid kunnen we nu verder goed opereren. Dat is ook nodig, want de tekst staat nog niet vast”, zei de premier over het vredesplan in aanbouw.
Die tekst is ten gunste van Oekraïne bijgeschaafd, maar bevat nog wel pijnpunten. Zoals dat het land na een bestand nog maar 800.000 militairen zou mogen houden. Maar “we horen ook over een artikel 5 light” voor Oekraïne, memoreert Schoof, verwijzend naar de NAVO-afspraak dat lidstaten te hulp schieten als een van hen wordt aangevallen. “Dat zijn belangrijke teksten.” De VS wilden lang niet aan zo’n beschermingsbelofte.
Schoof hoopt dat het volgens hem eensgezinde optreden van Oekraïne en het Westen Rusland overhaalt serieus over vrede te onderhandelen. Maar daar ziet hij “nog weinig beweging en enthousiasme. Voorlopig krijgen we Rusland nog niet aan tafel”.
