UTRECHT – De ontwikkeling van duurzame energie op land dreigt tot stilstand te komen. Dat staat in de halfjaarlijkse update van de regionale energiestrategieën (RES). Het doel voor 2030, minstens 35 terawattuur (TWh) aan hernieuwbare energie op land, wordt waarschijnlijk wel gehaald. De hogere ambitie van 55 TWh verdwijnt echter uit beeld.
“De vraag naar elektriciteit neemt alleen maar toe, maar de ontwikkeling van zowel zonne- als windenergie stagneert. Je ziet dat klimaat en energie niet meer op nummer 1 staan”, zegt Kristel Lammers, directeur van het Nationaal Programma RES. Dat programma ondersteunt de dertig RES-regio’s in Nederland. Enkele jaren geleden maakten de regio’s plannen om in 2030 gezamenlijk 55 terawattuur energie op te wekken via zonnepanelen en windturbines. Dat is fors hoger dan de afspraak van 35 TWh uit het Klimaatakkoord. Uiteindelijk moet Nederland uiterlijk in 2050 klimaatneutraal zijn.
“Die afspraak voor 2030 gaan we wel halen, maar ons streefdoel raakt echt uit beeld omdat we stilstand zien”, zegt Lammers. “Ook in gebieden die altijd vooropliepen met de ontwikkeling van duurzame energie, zoals Flevoland, Groningen, Friesland en Zeeland, stagneert verdere doorontwikkeling na 2030.”
Dat komt volgens Lammers onder meer door “de maatschappelijke discussie rond vooral windenergie”, het uitblijven van landelijke milieunormen voor windturbines en het gebrek aan politiek en maatschappelijk draagvlak. De ruimte in Nederland is bovendien beperkt. “Woningbouw, bedrijvigheid en sinds kort ook Defensie vragen steeds meer ruimte. Klimaat en energie staan op dit moment niet bovenaan.”
Wethouder Marcel Blind van de Overijsselse gemeente Olst-Wijhe, die bij de VNG over klimaat en energie gaat, ziet in gemeenteraden “de gesprekken stilvallen”. Blind: “Waar we een paar jaar geleden heel druk bezig waren met dit onderwerp, zie je nu de lucht uit de ballon lopen.”
In grote delen van Nederland is sprake van netcongestie, een vol stroomnet. Op diverse plekken kunnen grootverbruikers van elektriciteit geen aansluiting meer krijgen. Het lokaal opwekken én gebruiken van energie is daarom volgens Lammers van groot belang. “Op gebiedsniveau moet een evenwicht zijn tussen vraag en aanbod, anders stagneren ontwikkelingen.”