AMSTERDAM – RAI Vereniging noemt de op Prinsjesdag gepresenteerde plannen ontoereikend. Op mobiliteitsgebied zijn de voorstellen onvoldoende: er wordt niet genoeg geïnvesteerd ten behoeve van duurzaamheid, verkeersveiligheid, bereikbaarheid en betaalbare mobiliteit. Dat is risicovol, want goede mobiliteit is de motor van de Nederlandse economie en onze samenleving.
Het zorgt ervoor dat mensen elkaar kunnen ontmoeten, bedrijven kunnen groeien en goederen op tijd hun bestemming bereiken. Juist daarom verdient mobiliteit een stevige plek bovenaan de politieke agenda. Vooruitkijkend naar de samenwerking met een nieuw kabinet, die hopelijk snel volgt na de aankomende verkiezingen, benadrukt RAI Vereniging dat toekomstbestendig mobiliteitsbeleid essentieel is voor welvaart, leefbaarheid en duurzaamheid.
Laat Nederland niet tot stilstand komen
Er is behoefte aan stabiel en voorspelbaar overheidsbeleid. “De tijd om duidelijke keuzes te maken is aangebroken”, aldus Frits van Bruggen, voorzitter RAI Vereniging. “De begroting die tijdens Prinsjesdag is gepresenteerd doet dat niet. Dat is enerzijds begrijpelijk gezien de demissionaire status van het kabinet. Aan de andere kant moeten wij er als land voor waken dat we niet tot stilstand komen: goede mobiliteit is een randvoorwaarde voor een welvarend en economisch succesvol land, maar geen vanzelfsprekendheid.”
Zet in op alle vervoersvormen
De visie van RAI Vereniging is duidelijk: houd de auto betaalbaar, zet in op vergroening van het wagenpark door de verkoop van nieuwe elektrische auto’s en bestelwagens te stimuleren en kijk naar andere vervoersvormen om de bereikbaarheid op peil te houden, zoals zakelijk gebruik van de (elektrische) motorfiets, het stimuleren van elektrische scooters, de leasefiets en betaalbare elektrische bedrijfswagens.
Ook roept RAI Vereniging op om circulaire initiatieven te stimuleren: door wetgeving en subsidiëring van initiatieven die gericht zijn op het verlengen van de levensduur van voertuigen en het bevorderen van hergebruik, onderhoud en recycling van auto-onderdelen. Dit draagt bij aan de duurzaamheid van mobiliteitssector en minimaliseert de impact op het milieu.
Oproep aan Den Haag: maak werk van een robuust stelsel voor autobelastingen
RAI Vereniging reikt de hand aan een nieuw kabinet om samen met de markt een robuust, eerlijk en voorspelbaar stelsel voor autobelastingen te ontwikkelen. Een integraal en solide plan dat voorspelbaarheid met zich meebrengt is essentieel voor verduurzaming, betaalbare mobiliteit en voor stabiele overheidsinkomsten. Op dit moment is daar geen sprake van: zo wordt de korting op brandstofaccijnzen in 2026 verlengd, zonder duidelijkheid over de langere termijn.
Ook de hogere korting op de motorrijtuigenbelasting voor elektrische auto’s – van 25% naar 30% tussen 2026 en 2028 is niet permanent en onvoldoende om een significante impuls te geven aan het verduurzamen van het wagenpark.
Onderdeel van de plannen die zijn gepresenteerd tijdens Prinsjesdag is de invoering van een eindheffing voor werkgevers die een auto met een verbrandingsmotor beschikbaar stellen voor werknemers, een maatregel die vanaf 2027 wordt ingevoerd. De maatregel kan bijdragen aan het vergroenen van het wagenpark, maar alleen als deze maatregel ingevoerd wordt met aanvullende stimuleringsmaatregelen voor elektrische auto’s. RAI Vereniging maakt zich zorgen over ongewenste neveneffecten indien noodzakelijk flankerend beleid ontbreekt.
Het is cruciaal dat dit instrument – de eindheffing – niet los wordt gezien, maar onderdeel wordt van een bredere, samenhangende aanpak. Juist nu is het belangrijk om te kiezen voor flankerende maatregelen binnen de fiscaliteit en de subsidiesfeer. Alleen met een integraal plan kan de verduurzaming van mobiliteit werkelijk worden versneld. RAI Vereniging pleit daarom voor voorspelbaar beleid dat langjarig en consistent wordt doorgezet, in plaats van ad-hoc beleid met mogelijk verregaande averechtse effecten.
Die aanbeveling geldt ook voor de BPM op emissievrije motorfietsen en emissievrije bijzondere personenauto’s (zoals rolstoelbussen): het is positief dat het vaste tarief voor elektrische motoren ook in 2026 wordt gehanteerd, maar wij pleiten ervoor om hier een permanente regeling van te maken.
Kilometerheffing voor vrachtwagens draagt bij aan verduurzaming
Medio 2026 zal de kilometerheffing voor vrachtwagens worden ingevoerd, die geldt voor alle binnenlandse en buitenlandse trucks van meer dan 3500 kg. Hierbij wordt een CO2-differentiatie toegepast op het tarief: elektrisch aangedreven vrachtwagens en vrachtwagens op waterstof betalen een veel lager tarief dan dieselvrachtwagens. De invoering van de kilometerheffing voor vrachtverkeer valt samen met een verlaging van de motorrijtuigenbelasting voor vrachtwagens. Ook komt het Eurovignet te vervallen. De opbrengsten van de vrachtwagenheffing – naar verwachting 539 miljoen euro in 2026 – worden na aftrek van de kosten terug geïnvesteerd in het verduurzamen van de sector. Hierbij gaat het onder meer om de onmisbare aanschafsubsidie voor emissievrije vrachtwagens, investeringen in de (snel)laadinfrastructuur voor vrachtwagens (ook langs de snelweg) en de stimulering van waterstofvoertuigen en -tankstations.
Van Bruggen: “De invoering van de kilometerheffing voor het vrachtvervoer is een goed voorbeeld van een systeem van ‘betalen naar gebruik’. De vaste kosten dalen en het daadwerkelijke gebruik wordt het uitgangspunt. Bovendien heeft het een positieve uitwerking op het verduurzamen van wegverkeer omdat de opbrengsten direct worden ingezet om de logistieke sector te verduurzamen. Het zou goed zijn als een nieuwe regering het principe van ‘betalen naar gebruik’ ook invoert voor personenauto’s en lichte bedrijfswagens.”
RAI Vereniging is hoopvol dat een nieuwe regering werk maakt van een systeem van ‘betalen naar gebruik’, waarbij automobilisten belasting niet meer betalen op basis van het bezit van een auto, maar op basis van het gebruik. Zo’n systeem stimuleert duurzame mobiliteit, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Ook is het eerlijker door alleen te betalen voor gereden kilometers.
Investeer in het verbeteren van de verkeersveiligheid
Het aantal verkeersdoden laat sinds 2010 geen duidelijke daling meer zien. Dat is onacceptabel. In de decennia daarvoor is het aantal verkeersdoden sterk gedaald, maar deze ontwikkeling is inmiddels gestagneerd. In de begroting voor 2026 die tijdens Prinsjesdag is gepresenteerd zijn geen extra middelen uitgetrokken voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. Dat is wat ons betreft onacceptabel: elke verkeersdode is er één te veel en het is hoog tijd dat een nieuw kabinet hier significant actie op onderneemt.
Aandacht voor de economische bijdrage van de mobiliteitsindustrie
De Nederlandse automotive maakindustrie is goed voor circa 55.000 directe banen en een omzet van ruim 35 miljard euro, waarvan meer dan 85% bestemd is voor export. Nederland behoort tot de meest innovatieve koplopers op het gebied van truckproductie, voertuigautomatisering, batterijtechnologie en hoogwaardige toelevering. Daarmee speelt de sector een cruciale rol in de transitie naar duurzame, slimme en concurrerende mobiliteit in Europa. Om koploper te blijven is innovatie de sleutel tot succes: een sterk innovatieprogramma zoals het Nationaal Groeifonds is dan ook onmisbaar.
