BRUSSEL – De Europese Arbeidsautoriteit (ELA) heeft dinsdag een alarmerend rapport gepubliceerd over de arbeidsomstandigheden in de snelgroeiende Europese bezorgmarkt voor pakketten, koeriers- en expresdiensten (CEP-sector). Ondanks de groei van e-commerce en de vraag naar snelle levering, blijkt deze ontwikkeling gepaard te gaan met tal van misstanden: schijnzelfstandigheid, zwart werk, onderbetaling en gebrekkige regelgeving.
Hoewel in sommige EU-landen een lichte afname te zien is van illegale praktijken zoals schijnzelfstandigheid, blijven andere problemen wijdverspreid. Werknemers krijgen nog steeds te maken met onbetaalde wachttijden, niet-geregistreerde werkuren en onduidelijkheid over hun arbeidsstatus. Volgens het rapport leidt dit tot oneerlijke concurrentie en ondermijning van de sociale bescherming.
Belangrijkste bevindingen:
- Nieuwe marktspelers en innovatieve verdienmodellen veranderen het speelveld, wat vraagt om aangepaste wet- en regelgeving.
- Zwart werk komt in vrijwel alle fasen van de bezorgketen voor en ondermijnt zowel naleving als arbeidsrechten.
- Lidstaten testen digitale oplossingen zoals registers en gekoppelde databanken om beter toezicht te kunnen houden.
- Vakbonden en werkgeversorganisaties roepen op tot krachtigere maatregelen tegen uitbuiting en betere handhaving.
Toenemende risico’s voor bezorgers
De coronapandemie versnelde de verschuiving naar thuisbezorging en zorgde voor een explosieve groei van de pakketsector. Waar vroeger nationale postdiensten de dienst uitmaakten, zijn nu nieuwe spelers actief met innovatieve maar vaak ook kostenbesparende bedrijfsmodellen. Deze ontwikkelingen gaan regelmatig ten koste van de werkdruk en gezondheid van bezorgers.
Het is lastig om exacte aantallen werknemers in de sector vast te stellen, mede door uiteenlopende nationale indelingen. Daardoor blijft zwart werk lastig aan te pakken – vooral onder werknemers van buiten de EU. Ondanks dat schijnzelfstandigheid in sommige landen afneemt, kampen veel bezorgers nog altijd met onbetaalde laadtijden en wachttijden.
Digitale controle en hervormingen
Enkele EU-lidstaten zetten inmiddels stappen om de situatie te verbeteren. Zo worden er nieuwe wetten voorbereid en worden digitale systemen zoals slimme pakketkluizen en trackingsystemen ingezet om meer grip te krijgen op de bezorgketen. Inspecties en actieve betrokkenheid van sociale partners blijven cruciaal om misstanden te signaleren en arbeidsrechten te waarborgen.
De ELA benadrukt in het rapport het belang van een gezamenlijke Europese aanpak om de arbeidsomstandigheden in deze groeiende sector structureel te verbeteren.