AMSTERDAM – Na een stevige krimp begin 2024, laat de bouwproductie weer groei zien. Toch zijn er duidelijke signalen dat het herstel broos is: het aantal afgegeven bouwvergunningen voor woningen daalt, investeringen in bedrijfsgebouwen blijven achter en structurele knelpunten zoals netcongestie en grondtekort remmen verdere vooruitgang.
ING Research verwacht dat het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen in 2025 licht stijgt naar circa 70.000, maar in 2026 stabiliseert.
Na flinke krimp bouwsector in 2024 weer groei verwacht
In 2024 is de totale bouwproductie met 2,9 procenten gekrompen. Vooral de nieuwbouwproductie had aan het begin van 2024 nog last van de eerdere teruggelopen vergunningverlening en dalende verkopen in 2023. Hierdoor liet het 1e kwartaal van 2024 een flinke krimp zien. Daarna is het bouwvolume weer gaan toenemen en steeg ook in het eerste kwartaal van 2025 met 0,5 procenten (ten opzichte van het kwartaal eerder).
Lage groei bouwvolume verwacht in 2025 en 2026
De toename van het bouwvolume van de afgelopen vier kwartalen werd voornamelijk gedreven door de nieuwbouw van woningen. Hogere algemene lonen en een iets lagere rente maakten het voor consumenten mogelijk om meer te lenen voor de aankoop van een huis.
Vooruitzichten zijn slechts gematigd positief waardoor we een lage groei verwachten van de bouwproductie in 2025 (1,5 procenten) en 2026 (2 procenten). Het aantal bouwvergunningen voor nieuwe woningbouw is begin 2025 afgenomen waardoor het aanbod niet verder kan doorgroeien. De afgenomen interesse door ingevoerde overheidsmaatregelen van vooral internationale beleggers om in woningbouw te investeren speelt ook een rol. Ook kampt de bouw met structurele knelpunten, zoals een tekort aan bouwgrond, langdurige en complexe ontwikkeltrajecten, juridische vertragingen en netcongestie. De overheid werkt aan oplossingen. De problematiek is echter complex en vragen veel tijd en inspanning om op te lossen.
Uitbreiding kostenverhaal in plaats van planbatenheffing
Op 20 juni heeft de demissionaire minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een kamerbrief verstuurd met een voorstel voor de invoer van een planbatenheffing of een alternatieve vorm waarbij een gemeente meer publieke investeringen bij nieuwe ontwikkelingen kunnen doorberekenen op de projectontwikkelaar. Voordelen die de minister aangeeft zijn dat er geen nieuwe regelgeving voor een planbatenheffing hoeft te worden opgetuigd en marktpartijen al gewend zijn aan het huidige systeem dat nu alleen uitgebreid wordt.
“Uitbreiding van het kostenverhaal is een stap in de goede richting om overwinsten op grond te beperken. De voordelen van niet nog een extra regeling lijken ook aanwezig” aldus Maurice van Sante, senior econoom bij ING Research,
“Daarentegen is de uiteindelijke opbrengst waarschijnlijk lager bij vooral projecten met een hoge overwinst op de grond maar met weinig opties van publieke investeringen die doorbelast kunnen worden voor het betreffende project. Kruissubsidie met opbrengsten van zo’n project voor een ander woningbouwproject waar financiële tekorten zijn, is dan niet mogelijk.”
Aantal faillissementen al weer aan het dalen
De lagere bouwvolumes hebben invloed gehad op het aantal faillissementen. In 2024 nam het aantal faillissementen vooral toe in de gespecialiseerde bouw, van 224 in 2023 naar 337 in 2024. Dit betreft onder andere bedrijven die zonnepanelen installeerden. Veel bouwbedrijven verkeren echter na jaren van groei in goede financiële staat, waardoor het totale aantal faillissementen beperkt blijft. De ingezette productiegroei leidde begin 2025 ook al tot een daling van het aantal faillissementen.
Aannemers kijken met meer vertrouwen vooruit
Ook het toenemende vertrouwen onder Nederlandse bouwers laat zien dat de krimp van 2024 achter ons ligt en de sector weer omhoog koerst. Het geeft aan dat aannemers positief zijn over de ontwikkeling van hun orderboeken en dat ze weer meer bereid zijn personeel aan te nemen. Begin 2024 was het ondernemersvertrouwen nog bijna negatief. Sindsdien groeit het vertrouwen gestaag, wat wijst op hernieuwd optimisme in de bouwsector.
Meer plannen om de prijzen te verhogen
Steeds meer bouwers willen hun verkoopprijzen verhogen in 2025. In juni 2025 gaf 34 procenten van alle bouwbedrijven aan prijsstijgingen door te willen voeren. Dit komt doordat de vraag weer licht aantrekt en de volumes gestegen zijn waardoor de concurrentie beperkter is. Materiaalkosten stijgen nauwelijks. Wel nemen de loonkosten behoorlijk toe en is er voldoende vraag om deze te kunnen doorberekenen.