DEN HAAG – Het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving heeft staatssecretaris Thierry Aartsen vandaag opgeroepen tot meer ambitie voor de toekomst van het Nederlandse spoorgoederenvervoer. Volgens het platform is een krachtig spoornetwerk essentieel voor zowel de economische concurrentiekracht als de nationale veiligheid.
Het platform, onder voorzitterschap van Christophe van der Maat, overhandigde een advies waarin wordt gepleit voor een zogenoemd spooroffensief met dubbel rendement. Daarmee doelen zij op investeringen die het spoor tegelijkertijd stiller, trillingsarmer en concurrerender maken, en het geschikt maken voor militaire mobiliteit onder de NAVO-verplichtingen (Host Nation Support).
Strategisch belang voor economie en defensie
De oproep komt op een moment van geopolitieke spanningen, energietransitie en circulaire ambities. Een betrouwbaar spoorgoederennetwerk moet bijdragen aan de snelle inzetbaarheid van militair materieel, zoals vastgelegd in de recent besproken 5%-norm tijdens de NAVO-top in Den Haag. Nederland committeert zich hierin aan 1,5% van het BBP voor indirecte veiligheidsmaatregelen, waaronder vitale infrastructuur zoals het spoor.
Volgens het platform moet deze strategische investering niet alleen defensie ondersteunen, maar ook de economische weerbaarheid van Nederland vergroten, met een sterke focus op verduurzaming van logistiek en het verbeteren van de leefomgeving voor omwonenden.
Gelijk speelveld en gerichte investeringen nodig
Het advies onderstreept dat een gelijk speelveld binnen Europa en tussen modaliteiten cruciaal is, maar niet voldoende. Er zijn volgens het platform gerichte investeringen nodig in spoorcapaciteit, betrouwbaarheid en internationale verbindingen, evenals maatregelen tegen geluidsoverlast en trillingen. Alleen zo kan de gewenste modal shift naar duurzamer vervoer worden gerealiseerd.
Spoor en woningbouw
In het licht van de ruimtelijke ordening ziet het platform een belangrijke rol voor het spoor bij binnenstedelijke bouwopgaven. Locaties langs spoorlijnen als de Brabantroute, de Maaslijn en in gebieden als Twente en de stedendriehoek Deventer-Apeldoorn-Zutphen zijn kansrijk voor woningbouw. Daarbij zijn robuuste keuzes nodig over waar mensen wonen, werken en zich verplaatsen.
“Een sterk spoornet is geen luxe”
Voorzitter Van der Maat benadrukt het belang van actie: “Een sterk spoornet is geen luxe, maar een strategische voorwaarde – voor onze NAVO-verplichtingen, economische slagkracht en leefbaarheid. Het Spooroffensief betekent: nu snel een actieplan maken met gerichte investeringen, zodat we het dubbele rendement kunnen benutten.”
Het platform roept het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer op om dit spooroffensief actief te ondersteunen, met intensieve samenwerking tussen overheden, sectorpartijen, omwonenden en buurlanden.