ROTTERDAM – De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) en automatisering in de havens stond centraal tijdens het vijfde havencongres van FNV Havens, dat op woensdag 21 mei werd gehouden. Tijdens het congres presenteerden FNV Havens, de Internationale Transportarbeiders Federatie (ITF) en de Erasmus Universiteit de eerste resultaten van een gezamenlijk onderzoek naar de impact van technologische ontwikkelingen in de havenwereld.
Volgens FNV-bestuurder Niek Stam is de opmars van AI en robots in de havens onvermijdelijk. “We houden de technologie niet tegen, maar we bepalen wél onder welke voorwaarden deze wordt ingezet. Geen technologie zonder zeggenschap,” aldus Stam.
Kennis als brandstof voor AI
Stam benadrukte dat AI niet op zichzelf staat, maar gevoed wordt door de expertise van ervaren havenmedewerkers. “Wanneer een kraan straks autonoom draait, komt dat doordat een kraanmachinist jarenlang zijn kennis heeft ingezet. Die kennis is waardevol en verdient een eerlijke beloning,” stelt Stam. Om vakbonden op lokaal en internationaal niveau beter toe te rusten bij cao-onderhandelingen over digitalisering, is een praktische toolkit ontwikkeld.
Internationale samenwerking cruciaal
Ook internationaal krijgt de automatisering in de haven volop aandacht. Vertegenwoordigers van buitenlandse havenvakbonden en de ITF waren aanwezig op het congres. “Vakbondswerk stopt niet bij de grens. Alleen door internationale samenwerking kunnen we AI ten dienste laten staan van werkenden – en niet andersom,” aldus Stam.
Sjorclausule blijft punt van strijd
Tijdens het congres werd ook uitgebreid stilgestaan bij de zogenoemde sjorclausule. Werkgevers blijken cao-afspraken over het sjorren van zeeschepen al jaren te negeren. FNV Havens heeft dit punt consistent op de agenda gehouden en werd daarin recent nog gesteund door een rechterlijke uitspraak.
“Sjorwerk moet veilig en volgens de cao worden uitgevoerd. Punt uit,” zegt Bruce Heezen, voorzitter van de Sectorraad Havens. “Wij blijven ons inzetten voor veilige arbeidsomstandigheden, voor elke havenwerker en elke zeevarende.”
Nieuwe koers voor arbeidsvoorwaardenbeleid
Ruim 120 kaderleden uit diverse bedrijven en sectoren binnen de havensector bepaalden tijdens het congres het arbeidsvoorwaardenbeleid van FNV Havens voor de komende vier jaar. Belangrijke thema’s zijn veiligheid, werkdruk en de gevolgen van automatisering. Deze speerpunten zullen richtinggevend zijn in toekomstige cao-onderhandelingen.