ANKARA – PKK-leider Abdullah Öcalan heeft alle Koerdische groepen opgeroepen om de wapens neer te leggen in de strijd tegen Turkije. Öcalan, die al meer dan 25 jaar vastzit in een Turkse gevangenis, zegt bovendien dat de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) zichzelf moet ontbinden.
De aankondiging van de PKK-leider werd voorgelezen door leden van de Democratische Partij van de Volkeren (DEM), een linkse pro-Koerdische partij, die bij hem op bezoek zijn geweest. Öcalan zou bereid zijn de “historische verantwoordelijkheid” voor deze beslissing te dragen.
De PKK heeft zich tientallen jaren hardgemaakt voor een onafhankelijk of autonoom Koerdistan. Daar werd met geweld voor gestreden. De partij wordt beschouwd als een terroristische organisatie door onder andere de Europese Unie en de Verenigde Staten.
De oproep tot vrede van Öcalan is niet nieuw, zegt Koerdistan-kenner en socioloog van de Universiteit Wageningen Joost Jongerden. Toch noemt hij deze stap “historisch”. “Het conflict is uitzichtloos, en we zien de afgelopen jaren en maanden alleen maar escalatie. Het is dus een nogal gewaagde stap, en misschien ook wel een noodzakelijke, om een oplossing te forceren.” Jongerden denkt dat Öcalan erop rekent dat het neerleggen van de wapens gepaard gaat met de mogelijkheid voor Koerden om zich politiek te organiseren, maar Jongerden betwijfelt of die verwachting terecht is.
Öcalan richtte de PKK op in 1978. Zes jaar later begon de partij de gewapende strijd tegen Turkije, waarbij meer dan 40.000 mensen zijn gedood. De PKK en Turkije sloten in 2013 ook al een wapenstilstand, maar die hield geen stand. Twee jaar later laaide de strijd weer op.
“Een politieke oplossing van de Koerdische kwestie zou niet alleen voor Turkije, maar voor de hele regio grote gevolgen hebben”, aldus Jongerden. De PKK is ook actief in het noorden van Irak en heeft banden met Koerdische bewegingen in Syrië. Conflicten slaan daardoor makkelijk over op buurlanden.
Öcalan werd in 1999 opgepakt in Kenia. Hij werd ter dood veroordeeld, maar zijn straf werd later omgezet in levenslang. Öcalan zit vast op een eiland in de buurt van Istanbul, maar een bondgenoot van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft gesuggereerd dat hij onder huisarrest vrij zou kunnen komen als de Koerden de strijd zouden staken.
