BRUSSEL – Premier Dick Schoof is “buitengewoon tevreden” met de afspraak dat de EU 90 miljard euro leent om Oekraïne uit geldnood te helpen. Ook al is Nederland traditioneel huiverig voor gezamenlijke Europese leningen en kwam Schoof naar de EU-top in Brussel om de bevroren Russische tegoeden voor Oekraïne te gebruiken.
Dat laatste “was onze voorkeursoptie, maar je merkt dat een aantal landen toch de onzekerheden te groot vonden”, zei Schoof na afloop. “Het belangrijkste is: de 90 miljard is beschikbaar. Daarmee kunnen ze economisch én militair in 2026 en 2027 gewoon vooruit.” Hij verwacht dan ook dat Oekraïne “ontzettend blij” is met de gevonden oplossing, ook al had het land het liefst gezien dat Russisch geld daarvoor werd aangesproken.
De honderden miljarden euro’s van de Russische centrale bank die in de EU zijn bevroren, kunnen altijd nog gebruikt worden, stelt Schoof. “Ze blijven beschikbaar voor herstelbetalingen door Rusland aan Oekraïne.”
Eurobonds
De EU-leiders werken met de miljardenlening om Hongarije, Slowakije en Tsjechië, die tegen de hulp aan Oekraïne zijn en niet mee willen doen, heen. Dat zij zich niet verzetten tegen die kunstgreep “is eigenlijk goed nieuws”, vindt de demissionair premier.
Hij houdt vol dat de leningen, die worden afgesloten op de aanspraak die de EU kan maken op extra bijdragen uit de lidstaten, “géén eurobonds” zijn. Gezamenlijke Europese obligaties, alias ‘eurobonds’, liggen in Den Haag van oudsher erg gevoelig. “Daar zouden we nooit aan meewerken.”
Opgelucht
Het was vooral België dat zich met hand en tand verzette tegen het aanspreken van de Russische tegoeden, die vooral op Belgische rekeningen staan. Maar “met België waren we er eigenlijk wel uit”, meent Schoof. De plannen stuitten echter op zoveel weerstand bij ook andere landen, dat er volgens hem te weinig garanties op tafel zouden komen om de risico’s zoals beloofd te kunnen afdekken.
Doordat de meeste EU-landen mikten op het gebruik van de Russische gelden, hebben ze wel voor elkaar gekregen dat die voor onbepaalde tijd zijn bevroren, memoreert Schoof. Dat is volgens hem winst. Tot dusver moesten de bevriezing halfjaarlijks unaniem worden verlengd, waardoor de EU permanent moest vrezen voor een veto van bijvoorbeeld het Russischgezinde Hongarije.
Schoof is “absoluut” opgelucht dat de EU-leiders onverwacht snel tot overeenstemming kwamen. EU-diplomaten waarschuwden vooraf dat de top weleens dagenlang zou kunnen duren.
