DEN HAAG – De Raad van State heeft woensdag een belangrijke conclusie gepubliceerd over de vraag of organisaties zoals FNV mogen meepraten in procedures over bestuurlijke boetes. Staatsraad advocaat-generaal Widdershoven vindt dat dit in sommige gevallen wél moet kunnen. Het gaat om een zaak waarin ILT een Litouwse transportonderneming heeft beboet vanwege overtredingen van de Europese rusttijdenregels. De FNV had dit eerder bij ILT aangekaart.
FNV bracht misstanden aan het licht
In 2020 verzamelde FNV bewijs dat chauffeurs van het bedrijf hun normale wekelijkse rust niet buiten de cabine doorbrachten, terwijl dit verplicht is. FNV gaf deze informatie aan de ILT, die daarna onderzoek deed. Uiteindelijk legde de minister in 2021 een boete op aan de onderneming.
FNV wilde betrokken worden bij dat besluit, omdat zij vindt dat de boete te laag is en dat soms ook andere maatregelen nodig zijn, zoals een bevel om de overtredingen direct te stoppen. Maar de minister weigerde: volgens hem is FNV geen belanghebbende bij een boetebesluit.
Rechtbank: FNV hoort er niet bij – FNV gaat in beroep
De rechtbank Midden-Nederland gaf de minister gelijk: een boete is bedoeld om te straffen, en daarbij zouden in principe geen derde partijen horen. Volgens de rechtbank zijn er maar heel weinig uitzonderingen en was dit geen van die gevallen.
FNV ging in hoger beroep.
A-G: Derden kunnen belanghebbende zijn bij boetebesluiten
Advocaat-generaal Widdershoven adviseert nu dat de regels ruimer moeten worden uitgelegd. Volgens hem kan een derde, zoals FNV, wel degelijk belanghebbende zijn als:
- de boete wordt opgelegd naar aanleiding van een handhavingsverzoek van die derde; en
- die derde een duidelijk belang heeft bij naleving van de regels.
Volgens de A-G is het niet logisch om derden altijd buiten de deur te houden, zeker niet als zij een rol hebben gespeeld bij het ontdekken van overtredingen én opkomen voor belangen van werknemers in de sector.
Boete uit eigen beweging? Dan minder snel belanghebbende
Als ILT zélf een boete oplegt zonder dat een organisatie daarom heeft gevraagd, dan zal een derde minder snel als belanghebbende worden gezien. Maar in dit geval is de informatie van FNV wél een belangrijk startpunt geweest.
Belangrijk voor de transportsector
Dit advies kan grote gevolgen hebben. Vakbonden of andere organisaties die misstanden melden, zouden dan niet alleen handhaving kunnen afdwingen, maar ook bezwaar kunnen maken tegen de hoogte van een boete of tegen het besluit om géén boete op te leggen.
Dat geeft hen meer mogelijkheden om druk te zetten op naleving van regels zoals rij- en rusttijden, arbeidsomstandigheden en veiligheid.
Raad van State beslist later
De conclusie van de A-G is een advies. De Raad van State doet later een definitieve uitspraak.
