ALMELO – Een Nederlands bedrijf dat handelt in gebruikte trucks hoeft een bedrag van € 134.500 niet terug te betalen aan de curator van een failliet Deens adviesbedrijf. De Rechtbank Overijssel heeft alle vorderingen van de Deense curator afgewezen. Volgens de rechtbank mocht het Nederlandse bedrijf erop vertrouwen dat het ging om een normale betaling voor twee verkochte trucks. Dat blijkt uit een vonnis van 26 november 2025.
Betalingen voor twee trucks via Deense vennootschap
Het Nederlandse bedrijf had twee gebruikte trucks verkocht aan een onderneming in Turkije. Daarvoor werden in juni 2022 pro-forma facturen gestuurd, met per truck een koopsom van € 67.250. Op de facturen stonden onder meer de stocknummers van de voertuigen en het Nederlandse rekeningnummer vermeld.
Enkele dagen later ontving het Nederlandse bedrijf vier betalingen vanaf de rekening van een Deense vennootschap, in totaal € 134.500. In de omschrijving stond telkens het stocknummer van een van de trucks. De trucks zijn na ontvangst van de volledige koopsom geleverd aan de Turkse klant.
Later bleek de Deense vennootschap betrokken te zijn bij een witwas- en fraudeconstructie. Na het faillissement van dat bedrijf startte de Deense curator een procedure in Nederland om het betaalde bedrag bij de Nederlandse truckhandelaar terug te halen.
Curator: betalingen maken deel uit van witwasconstructie
De curator stelde dat de Deense vennootschap geen enkele zakelijke relatie had met het Nederlandse bedrijf en dat er voor haar geen commerciële reden was om deze betalingen te doen. Volgens de curator waren de overboekingen onderdeel van een witwasconstructie en dus onverschuldigd, in strijd met de openbare orde en in strijd met Deens vennootschaps- en faillissementsrecht.
Ook voerde de curator aan dat het Nederlandse bedrijf meer onderzoek had moeten doen, juist omdat een derde – een Deense adviesvennootschap, actief in een andere sector – betaalde voor een Turkse klant. De truckhandelaar had volgens hem moeten twijfelen en de herkomst en achtergrond van de betalingen moeten controleren.
Truckhandel mocht op betalingen vertrouwen
De rechtbank gaat daar niet in mee. Volgens de rechters is hier sprake van een klassiek geval van betaling door een derde, iets wat in het handelsverkeer juist wordt toegestaan en beschermd.
Belangrijk is volgens de rechtbank dat:
- de vier betalingen exact overeenkwamen met de totale koopsom van de twee trucks,
- bij alle betalingen de stocknummers van de betreffende voertuigen stonden vermeld,
- de trucks na betaling ook daadwerkelijk aan de Turkse klant zijn geleverd.
In zo’n situatie mag de ontvanger van het geld vertrouwen op de juistheid van de betaling, oordeelt de rechtbank. Het Nederlandse bedrijf hoefde niet te onderzoeken of de Deense betaler intern wel bevoegd was of of daar mogelijk werd witgewassen. Degene die misbruik heeft gemaakt van de rekening van de Deense vennootschap, is aansprakelijk voor de schade, niet de partij die gespecificeerde betalingen ontvangt op openstaande facturen.
Geen onverschuldigde betaling, geen schenking, geen onrechtmatige daad
De curator had zijn vordering op meerdere juridische grondslagen gebaseerd (onder meer onverschuldigde betaling, nietige rechtshandeling, Deens vennootschapsrecht, onrechtmatige daad en Deense faillissementsfraude), maar geen daarvan slaagt:
- Onverschuldigde betaling: omdat de betalingen één op één te koppelen waren aan de verkoop en levering van de trucks, is geen sprake van een betaling zonder rechtsgrond.
- Strijd met openbare orde of strafrecht: de curator heeft volgens de rechtbank onvoldoende onderbouwd dat het Nederlandse bedrijf zelf iets met witwassen te maken had.
- Deens vennootschapsrecht: zelfs als er intern in Denemarken sprake zou zijn van doeloverschrijding, kan het Nederlandse bedrijf zich beroepen op de bescherming van het internationale betalings- en handelsverkeer.
- Onrechtmatige daad naar Deens recht: er waren onvoldoende “verdachte omstandigheden” om van het Nederlandse bedrijf te verlangen dat het verdergaand onderzoek deed naar de betalingen.
- Deense faillissementsfraude: de betalingen kwalificeren niet als schenking, omdat het bedrijf te goeder trouw mocht aannemen dat het ging om een normale betaling voor de trucks.
Curator draait op voor proceskosten
Omdat alle vorderingen zijn afgewezen, moet de curator de proceskosten van het Nederlandse bedrijf vergoeden. Die kosten bedragen in totaal ruim € 12.500, te vermeerderen met wettelijke rente als niet op tijd wordt betaald.
Met dit vonnis geeft de rechtbank een duidelijk signaal af voor het internationale handels- en betalingsverkeer in onder meer de truckhandel: een ontvanger mag in principe uitgaan van de juistheid van gespecificeerde betalingen, zeker als die naadloos aansluiten bij eerder gemaakte afspraken en facturen, tenzij er concrete aanwijzingen zijn dat er iets niet klopt.
