DEN HAAG – Het gerechtshof Den Haag heeft woensdag de vorderingen van mensenrechtenorganisatie Al-Haq en enkele andere belangenorganisaties tegen de Nederlandse Staat afgewezen. De organisaties wilden dat de Staat meer maatregelen neemt tegen Israël in verband met het optreden in Gaza en de bezette Palestijnse gebieden, maar volgens het hof is het niet aan de rechter om de regering daartoe te dwingen.
Al-Haq had de zaak aangespannen omdat de organisatie vindt dat Nederland onvoldoende optreedt tegen wat zij ziet als genocide en ernstige mensenrechtenschendingen door Israël. De organisaties wilden dat de rechter de Staat verplicht om drie soorten maatregelen te nemen: een verbod op de uitvoer van militaire goederen naar Israël, een verbod op de export van in Nederland getrainde honden die door het Israëlische leger kunnen worden ingezet, en een verbod op handelsrelaties van Nederlandse bedrijven met illegale Israëlische nederzettingen.
Het Haagse hof gaat daar niet in mee. Volgens het hof is weliswaar aannemelijk dat er een risico bestaat op genocide en ernstige mensenrechtenschendingen, maar het is in beginsel niet aan de rechter om de Staat voor te schrijven welke maatregelen genomen moeten worden om dat te voorkomen.
Het hof wijst er bovendien op dat de Nederlandse overheid al bepaalde stappen heeft gezet. Zo verleent de Staat geen exportvergunning voor militaire goederen als er een risico bestaat dat die in Gaza zullen worden ingezet. Ook acht het hof zich niet bevoegd om de regering op te dragen de wet te wijzigen om de uitvoer van honden te verbieden die door het Israëlische leger zouden kunnen worden ingezet.
Ten aanzien van de handel met illegale nederzettingen ziet het hof geen aanleiding om de Staat te verplichten om extra maatregelen te nemen. Volgens het hof is niet gebleken dat het bestaande ontmoedigingsbeleid van Nederland op dat vlak onvoldoende effect heeft.
De zaak had geen betrekking op de aanschaf door Nederland van in Israël geproduceerde wapens of op de invoer van producten uit illegale nederzettingen; deze onderwerpen zijn door Al-Haq niet aan de orde gesteld.
De mondelinge behandeling vond plaats op 3 september 2025. Het hof heeft bij zijn oordeel rekening gehouden met het arrest van de Hoge Raad van 3 oktober 2025 in de zogenoemde F-35-zaak over de uitvoer van onderdelen naar Israël. Latere feitelijke ontwikkelingen konden niet meer worden meegenomen in het oordeel.
