Haveneconoom: 'Containerschepen zoeken de limiet op'

ROTTERDAM - Wat er precies is misgegaan bij containerschip MSC Zoe, dat zo'n 270 containers kwijtraakte op de Noordzee, moet onderzoek uitwijzen. Maar het is in elk geval duidelijk dat containerschepen de grenzen opzoeken. Ze zijn de afgelopen jaren groter en groter en groter geworden. "Ze varen op de limiet'', zegt haveneconoom Bart Kuipers van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Dat er zo veel containers in één keer verloren gaan, is uitzonderlijk. Kuipers: "Het gebeurt elk jaar dat containers van boord vallen, maar zo veel als nu heb ik nog nooit gezien. Het is abnormaal.'' Toch ziet Kuipers de sector nog niet veranderen; MSC Zoe is waarschijnlijk geen wake-upcall. "Pas als zulke incidenten regelmatig gebeuren of wanneer het om zeer gevaarlijke lading gaat, zal er iets veranderen. Eén keer is daar te weinig voor.''

Het kan zijn dat de containers niet goed zijn vastgemaakt toen het schip vertrok uit Portugal. Maar Kuipers sluit ook niet uit dat de lengte van de MSC Zoe een rol heeft gespeeld. Het schip is 395 meter lang, vijf keer zolang als een Boeing 747. Hij vergelijkt het met de Erasmusbrug in Rotterdam en de Tacoma Narrows Bridge in de Verenigde Staten. Die begonnen te trillen in de wind, doordat ze de bewegingen niet goed konden afvoeren. Mogelijk gebeurde dat ook bij de MSC Zoe.

Record

De MSC Zoe kan meer dan 19.000 containers vervoeren. Het schip was bij de oplevering in 2015 het grootste containerschip ter wereld. Al in 2017 werd dat record gebroken. Concurrent OOCL heeft inmiddels zes schepen die plek hebben voor meer dan 21.400 containers. En het wordt nog groter. Als alles goed gaat, pakt MSC eind dit jaar het record terug. Dan wordt het eerste van zes schepen voor ongeveer 23.000 containers opgeleverd. Het is de vraag of het daarbij blijft. Kuipers: "Consultant McKinsey voorspelt dat we schepen tot 50.000 containers kunnen krijgen, dus meer dan twee keer zo groot als de MSC Zoe. Maar zelf geloof ik er niks van."

Dat de containerschepen groter worden, heeft voor een deel te maken met geld. Meer containers betekent lagere kosten voor de reder. Bovendien verbruiken grotere schepen minder brandstof per container "en dat is ook beter voor het milieu''.

Maar dan moeten die megaschepen wel volbeladen zijn en dat lukt lang niet altijd. In dat geval zijn iets kleinere schepen eigenlijk efficiënter. Maar dan komt prestige om de hoek kijken.

Kuipers: "De rationaliteit bij de bestelling van schepen is soms ver te zoeken. Anders gezegd: het is een wedstrijdje ver-plassen van directeuren die niet achter willen blijven.''