ProRail maakt woensdag eerste testrit met zelfrijdende locomotief

AMSTERDAM - Door het toenemende aantal treinreizigers en goederen wordt het steeds drukker op het spoor, dat maakt dat ProRail genoodzaakt is om te kijken naar extra ruimte op het spoor. "Dat doen we niet alleen door uitbreiding van de infrastructuur. We kijken ook welke innovatieve middelen ingezet kunnen worden om deze groei te faciliteren. Een van deze innovatieve middelen is de techniek ATO, oftewel Automatic Train Operation."

Woensdag 19 december maakt ProRail in samenwerking met Alstom Group en Rotterdam Rail Feeding een eerste testrit met dit systeem.

Wat is ATO precies?

De handelingen die een machinist uitvoert, kunnen voor een deel tot volledig geautomatiseerd worden, afhankelijk van het niveau van automatisering dat gekozen wordt (Grade of Automation). Er bestaan vier verschillende niveaus: 

Grade of Automation 1: De eerste ProRail proeven die gepland staan zijn vergelijkbaar met de automatische piloot in een vliegtuig. 

Grade of Automation 2: Een vorm van cruise control, waarbij de machinist ondersteund wordt om de trein preciezer te laten rijden en stoppen.

Grade of Automation 3: Nu is er sprake van machinist-loos rijden (Driverless train).

Grade of Automation 4: Er is helemaal geen personeel meer op de trein, ook niet om het in- en uitstappen veilig te laten verlopen en voor noodsituaties (Unattended train).

Welke Grade of Automation in Nederland wordt doorgevoerd is aan de vervoerders en nog niet bekend.

Nederland testland

Nederland loopt voorop op het gebied van automatisch rijden op de weg. Ook het testen met automatic shipping is veel in het nieuws. Waarom zouden we als Nederland ook niet het eerste testland voor automatisch rijden op het spoor worden?

Doordat het spoor een meer geleid en beheerst systeem is dan weg of water, is het zeer geschikt voor automatisch rijden. Metrosystemen en luchthavenshuttles zijn hier al erg ver mee. Conventioneel spoor loopt achter. Die achterstand wil ProRail inhalen. "We zijn nu druk met de voorbereidingen voor de eerste proeven en zijn daarmee koploper in Europa. Mooi voor Nederland als innovatieland."

ATO in Nederland

Wat betekent ATO voor het Nederlandse Spoornet? Om deze vraag te kunnen beantwoorden voert ProRail testen uit. Er staan op korte termijn twee proeven gepland. Een proef met een goederenvervoerder op de Betuweroute met vervoerder RRF en een proef in de provincie Groningen met personenvervoer samen met Arriva. Het doel is na te gaan wat ATO betekent voor uitbreiding van capaciteit op het regionale spoornetwerk. 

Machinist blijft aanwezig

Machinisten en treinverkeersleiders worden nauw betrokken bij de testen. Want hoewel de trein in de toekomst automatisch kan rijden, betekent dat nog niet dat de trein zonder machinist rijdt. Tijdens de testen gaat het om Grade of Automation 2, waarbij er een machinist op de trein zit. 

Computersimulaties

Testen doet ProRail niet alleen live buiten. Naast de proeven op de Betuweroute en in Groningen voeren we computersimulaties uit waarin de dienstregeling getoetst wordt om effecten te kunnen meten (“constructive”) en gebruiken ze een simulator om zoveel mogelijk de werkelijkheid na te bootsen om de machinist zelf ATO te laten ervaren (“virtual”). 

ProRail wil met de testen vooral kennis opdoen ten aanzien van de punctualiteit, veiligheid en de frequentie waarmee treinen kunnen gaan rijden. Maar ze leren ook wat het betekent voor de duurzaamheid en welke impact het heeft voor de machinist en de reiziger. En welke technische middelen we moeten inzetten, niet alleen in de trein maar ook in en om het spoor. De opgedane kennis wordt breed gedeeld om de ontwikkeling van de zelfrijdende trein te bespoedigen.