Leveringszekerheid energie is volgens Rijksadviseurs achterhaald

DEN HAAG - Het tijdperk waarin energie altijd en overal beschikbaar moet zijn voor iedereen die erom vraagt, loopt ten einde, stelt het College van Rijksadviseurs in een rapport voor de overheid. "Erken dat de huidige leveringszekerheid onhoudbaar is", roepen de adviseurs de overheid op.

In de eerste plaats is het volgens het college simpelweg niet meer haalbaar om alle bedrijven die om een aansluiting vragen te bedienen. "Dit lukt niet meer. De netbeheerders kunnen de vraag niet meer aan, enerzijds door de snelle toename van decentrale duurzame opwekking, anderzijds door de snelle opkomst van grote elektriciteitsgebruikers", aldus het advies.

Het netwerk verzwaren is volgens de opstellers van het rapport niet voldoende. "Het groeiende grondstoffentekort en de nu al beperkte ruimte om nieuwe netwerken en onderstations te realiseren, dwingen tot verandering." De adviseurs pleiten voor "scherpere keuzes". Zo raden ze aan om elektriciteit in tijden van schaarste in de eerste plaats beschikbaar te stellen aan "vitale functies", zoals gemalen die onze polders drooghouden, installaties voor drinkwater, datadiensten en zorg.

Energiewet

Ook moet meer aandacht worden besteed aan de vraag "welk energieverbruik we in de toekomst willen stimuleren en waar we juist van af willen", stelt het college. Ze wijzen erop dat netbeheerders nu nog wettelijk verplicht zijn om aansluitingen te maken voor vervuilende industrie "die niet past in de klimaatdoelen". Ze zien in de komst van een nieuwe energiewet kansen voor "verandering en aanscherping". Het energiesysteem moet niet meer in de eerste plaats aan de vraag voldoen, maar de transitie naar een duurzame samenleving stimuleren, vinden de adviseurs.

In het rapport wordt ook gewezen op het belang van Europese samenwerking. Die is ook op energiegebied "belangrijker dan ooit". Dat laat ook de huidige energiecrisis zien. "Tegelijkertijd is ook de inzet op de regio onmisbaar", voegen de deskundigen eraan toe. Het liefst liggen vraag en aanbod van energie zo dicht mogelijk bij elkaar. Hoe meer dat zo is, hoe minder energie getransporteerd hoeft te worden.