Nieuwe Sluis in Terneuzen: afsluiting Middensluis en Kapitein Rooiboskanaal

TERNEUZEN - Op vrijdag 1 oktober 2021 wordt de Middensluis in Terneuzen buiten gebruik gesteld. De sluis wordt gesloopt om ruimte te maken voor de in aanbouw zijnde Nieuwe Sluis en de dienstenhaven. Een laatste doorvaart sloot dit stuk geschiedenis in North Sea Port af.

Doordat er geen gebruik meer wordt gemaakt van de Middensluis verliest ook het tijdelijke omleidingskanaal, het Kapitein Rooiboskanaal, zijn functie.

Sluizencomplex met drie sluizen

Het sluizencomplex in Terneuzen heeft drie sluizen, waarvan de Middensluis de oudste is. De Middensluis maakt plaats voor de Nieuwe Sluis om grotere Post-Panamaxschepen te kunnen ontvangen en laten doorvaren naar de bedrijven in Terneuzen en Gent in het havengebied van North Sea Port.

Sloop Middensluis

De Middensluis bestaat uit 60.000 m³ metselwerk, beton en hout. Daarnaast moeten bijna 7.000 houten palen worden verwijderd, samen met vier brugdelen, vier puntdeuren en twee roldeuren. De wanden en de bodem worden ‘nat’ gesloopt. Dat betekent dat er tijdens de sloop nog water in de sluis staat, zodat ook de spuifunctie van overtollig water van het Kanaal Gent-Terneuzen naar de Westerschelde kan blijven plaatsvinden. De brug en deuren aan de zuidkant worden ‘droog’ gedemonteerd en via de weg afgevoerd. Het tijdelijke omleidingskanaal wordt door de aannemer gebruikt als werkterrein voor de afvoer van sloopmateriaal per schip.

België en Nederland

De Middensluis kent een lange historie. Sinds 1890 werd er al gesproken over uitbreidingsplannen voor een nieuwe sluis bij Terneuzen. In 1895 kwam, na lang onderhandelen, een nieuwe Belgisch-Nederlandse afspraak tot stand voor de bouw van deze sluis. In 1902 is pas begonnen met de bouw. Op 1 oktober 1908 was de Zeesluis (zoals hij toen heette) open voor de scheepvaart. Op 15 februari 1910 was de officiële opening door toenmalig koningin Wilhelmina. In de 113 jaar dat de Middensluis in gebruik was, heeft ze flink wat verbouwingen achter de rug gehad.

Ook voor de bouw van de Nieuwe Sluis wordt er over de grens heen samengewerkt tussen Nederland en Vlaanderen.

Kapitein Rooiboskanaal

Het tijdelijke doorvaartkanaal werd op 6 mei 2019 geopend en is gebruikt als omleidingskanaal, zodat de scheepvaart bijna tweeëneenhalf jaar langer gebruik kon maken van de Middensluis tijdens de bouwwerkzaamheden van de Nieuwe Sluis.

Nieuwe Sluis van wereldformaat

De verdwijning van de verouderde Middensluis past in de aanleg van de Nieuwe Sluis. Die zet de deur naar de kanaalzone Gent-Terneuzen veel wijder open voor de scheepvaart. Dat is voor North Sea Port en zijn gebruikers om drie redenen van groot belang.

Fors grotere zeeschepen zullen kunnen doorvaren naar de kaaien en terminals achter het sluizencomplex. De afmetingen van de Nieuwe Sluis zijn op dezelfde leest geschoeid als de nieuwe sluizen op het Panamakanaal tussen de Stille en de Atlantische Oceaan. De haven blijft zo in Gent en Terneuzen bereikbaar voor het overgrote deel van de wereldwijde handelsvloot. De havenbedrijven kunnen hun transportkost op die manier laag houden en competitief blijven.

Daarnaast neemt de bedrijfszekerheid toe. Met de tweede grote zeesluis valt de dreiging weg dat een panne of ongeval in de Westsluis de zeevaart van en naar Terneuzen en Gent belemmert of lamlegt.

Tenslotte helpt de gevoelig hogere schutcapaciteit - het aantal schepen dat door de sluis gaat - om congestie te voorkomen. De drie sluizen in Terneuzen worden intensief gebruikt door zeevaart én binnenvaart. Jaarlijks komen daar tienduizenden schepen voorbij. Met de aanleg van de Seine-Scheldeverbinding naar Parijs zal hun aantal naar verwachting nog toenemen.

Wanneer de Nieuwe Sluis, één van de grootste ter wereld, in 2023 opengaat, begint voor de hele havenzone van Gent tot Terneuzen een nieuw tijdperk, net zoals dat in 1968 met de Westsluis het geval was.