De eerste vrachtwagen ter wereld werd in 1896 gebouwd door Gottlieb Daimler

MÜNCHEN - Eén van de grootste talenten van uitvinder Gottlieb Daimler was het vinden van nieuwe toepassingsgebieden voor zijn motor. Hij vond de motorfiets uit, ging toen naar de gemotoriseerde trolleywagen, een gemotoriseerde brandbestrijdingsslang en vervolgens, bijna onvermijdelijk, naar de vrachtwagen in het jaar 1896.

De eerste vrachtwagen ter wereld in 1896

Pragmatisme zat achter het ontwerp van de eerste truck ter wereld, die eruitzag als een kar met motor en zonder dissel. De motor, "Phoenix" genaamd, was een vier pk sterke tweecilindermotor aan de achterkant, met een cilinderinhoud van 1,06 liter, afkomstig uit een auto. Daimler verbond hem door middel van een riem aan de achteras.

Er waren twee schroefveren om de motor te beschermen, die gevoelig was voor trillingen. Het voertuig rolde immers op harde ijzeren wielen. Daimler stuurde de bladgeveerde vooras door middel van een ketting. De bestuurder zat vooraan op de bestuurdersstoel net als bij een koets. De motor bevond zich aan de achterkant van het voertuig. Het brandstofverbruik was ongeveer zes liter benzine per 100 kilometer.

Technologie met vooruitziende blik in de eerste truck

Het is opmerkelijk dat de eerste vrachtwagen al 125 jaar eerder anticipeerde op de planetaire assen die vandaag de dag nog steeds gebruikelijk zijn in bouwvoertuigen: omdat de riemaandrijving het vermogen van de motor naar een as stuurde die dwars op de lengteas van het voertuig was gemonteerd, die waren voorzien van een rondsel. Elke tand van dit rondsel was in ingrijping met de interne tanden van een ringtandwiel dat stevig was verbonden met het aan te drijven wiel. Zo hebben de planetaire assen van de zware Mercedes-Benz Trucks tot aan de huidige Arocs-serie in principe gewerkt.

Daimler-vrachtwagen uit 1896 met buitenste planeetas

De basis van de huidige truck wordt gelegd

Zo verplaatsten Gottlieb Daimler en Wilhelm Maybach in 1898 de tweecilinder Phoenix-motor van het zes pk-voertuig, dat zich achterin bevond, naar een positie onder de bestuurdersstoel, waarbij ook de riemaandrijving met vier versnellingen naar voren werd overgebracht. Deze oplossing liet echter nog wel wat te wensen over.

In datzelfde jaar kreeg de truck toen het gezicht dat hem duidelijk onderscheidde van de auto en moest hij de weg effenen naar een steeds groter wordend vermogen en laadvermogen: de motor werd vervolgens recht voorin, voor de vooras, geplaatst. Het bracht zijn tien pk over via een riemaandrijving met vier versnellingen en een voor-naar-achter longitudinale as en rondsel naar de interne ringwielen op de ijzeren wielen aan de achterkant. Voor deze voertuigen heeft Daimler de cruciale verbetering aangebracht, niet alleen aan de aandrijflijn, maar ook aan de motor zelf.

De eerste klanttest bij een steenfabriek

Gottlieb Daimler was echter - waarschijnlijk vanwege het grote aantal innovaties - in het begin voorzichtig voordat hij zijn nieuwe vijf-tonner aan het publiek presenteerde. Het voertuig dat destijds zeer modern was, onderging "Klanttesten", zoals de testprocedure vandaag de dag zou heten. Maandenlang onderwierp Daimler zijn nieuwe vijf-tonner aan het dagelijkse werk in een steenfabriek in Heidenheim, en hij herstelde nauwgezet de tekortkomingen die daaruit naar voren kwamen.

De vrachtwagens van Daimler zijn altijd internationaal geweest

De eerste koper van de allereerste truck kwam uit het huis van de industrialisatie: Groot-Brittannië. Daar hadden stoomvoertuigen allang de overstap gemaakt van rails naar de weg en stierven ze pas in de jaren vijftig uit. Het was een goede zaak dat de Red Flag Act in 1896 werd afgeschaft. Toch bleek pas in 1901 dat een vrachtwagen superieur bleek te zijn aan een hedendaagse stoomwagen in een vergelijkingstest die in Liverpool werd uitgevoerd.

Ook in Parijs was de Daimler-truck een graag geziene gast. Gottlieb Daimler ondernam de lange reis naar het bruisende Parijs om zijn nieuwe product op de wereldtentoonstelling bekend te maken. Daar werd een autoshow gehouden in het Tuileries-park, naar aanleiding van een wedstrijd georganiseerd door de Automobielvereniging van Frankrijk met als onderwerp "gemotoriseerde voertuigen voor stadsverkeer".

Op de beurs presenteerde Gottlieb Daimler zijn nieuwe vijf-tonner en een vier pk sterke riemaangedreven voertuig. "Grote menigten mensen, veel voertuigen van alle soorten en onze truck zijn erg populair", merkte Daimler's vrouw Lina tevreden op in juni 1898.

Daimler 5-Ton Truck op wereldtentoonstelling Parijs 1898

De Daimler Manufacturing Company (DMFG) was een Amerikaans productiebedrijf van 1898 tot 1907. Van 1888 tot 1898 stond het bedrijf bekend als de Daimler Motor Company (DMC), opgericht als onderdeel van een partnerschap tussen Gottlieb Daimler van de Daimler-Motoren- Gesellschaft en William Steinway van de pianofabrikanten Steinway & Sons. Het bedrijf, met het hoofdkantoor in Long Island City, Queens, New York City, dicht bij het hoofdkantoor van Steinway in Astoria, verkocht Daimler-motoren voor jachten en lanceringen, maar ook voor bedrijfsvoertuigen zoals bussen en vrachtwagens.

Truck nieuw model 1898

Productieorganisatie op lange termijn - Daimler bouwt vrachtwagens in Berlijn-Marienfelde

En net als bij Benz bleef de productie van bedrijfsvoertuigen van de Daimler-Motoren-Gesellschaft (DMG) niet lang op het hoofdkantoor. In 1897 had de voorzitter van de raad van bestuur van DMG, Max von Duttenhofer, achter Daimler's rug om een pact gesloten met het Berlijnse bedrijf Ad. Altmann & Co., dat nog meer grote productielocaties voor gemotoriseerde voertuigen zou opzetten.

In februari 1899 begon de fabriek met de productie op basis van Daimler's nieuwste ontwerpplannen en patenten, waardoor er stevige concurrentie ontstond voor de Daimler-voertuigen die in Stuttgart werden gemaakt. Auto's met elektromotoren gebaseerd op patenten van de Amerikaanse fabrikant Columbia werden in het assortiment opgenomen, evenals wagenachtige personenauto's en een grote verscheidenheid aan bedrijfsvoertuigen.

Na het overlijden van Gottlieb Daimler in 1900 hebben de aandeelhouders van DMG tijdens de vergadering werd besloten het bedrijf in Berlin-Marienfelde over te nemen als de Berlin-Marienfelde-vestiging. Nu aanzienlijk groter, volgde er een rolverdeling binnen het bedrijf: Cannstatt en kort daarna concentreerde de nieuwe fabriek in Untertürkheim, Stuttgart zich op het bouwen van auto's, terwijl Marienfelde zorgde voor vrachtwagens en bussen.

Het Daimler-vrachtwagenprogramma van 1899 tot 1905

De tweede generatie Daimler-vrachtwagens die van 1899 tot 1903 werden geproduceerd, bestond uit nieuwe basistypes met een laadvermogen tussen 1,25 en 5,0 ton, waarvoor tweecilinder- en viercilindermotoren van vier tot twaalf pk voldoende waren.

In detail omvatte het bijna complete assortiment van de DMG in 1905: lichte bestelwagens met drie laadklassen van 500 kg 1000 kg tot 1500 kg laadvermogen, aangedreven door tweecilindermotoren met acht tot zestien pk. Viercilindermotoren met 16 tot 35 pk dreef de zware klasse aan met een laadvermogen van twee tot vijf ton.

Daimler truck nieuwe generatie 1904

De eerste vrachtwagens van Karl Benz behoren tot de genenpool van de huidige vrachtwagens: Benz-gemotoriseerde vrachtwagens

In 1900 waagde Karl Benz de sprong en stapte hij over van de bestelwagen naar de echte vrachtwagen. De eerste reeks bestond uit drie modellen: de lichtste versie (1250 kilogram laadvermogen) werd aangedreven door een vijf tot zeven pk sterke eencilindermotor, de middelzware versie voor 2,50 ton laadvermogen gebruikte een tien pk sterke eencilindermotor, en het heavy-duty model met een laadvermogen van 5,0 ton hadden een tweecilinder Contra-motor die veertien pk behaalde. Wat alle drie gemeen hadden, was dat de motor niet meer achterin, maar voorin zat, horizontaal gepositioneerd en via een vierversnellingsbak en ketting de achteras aandreef.

De basis voor de truck was gelegd

De basis voor de truck was nu gelegd. De industriële revolutie nam toe en er kwamen massaproducten op de markt. De vraag naar distributietransport groeide. In 1871 werden de douanebeperkingen in het Duitse rijk afgeschaft. De geschiedenis van het wegvervoer en de geschiedenis van handel en wegenbouw zijn nauwer met elkaar verbonden dan algemeen wordt aangenomen.