Clicky


Vijf overtredingen bij verkennende inspecties ‘varend ontgassen’ in najaar 2019

Vijf overtredingen bij verkennende inspecties ‘varend ontgassen’ in najaar 2019
02-03-2020 16:46 | Klimaat | auteur Redactie

DEN HAAG - De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt, samen met Rijkswaterstaat en omgevingsdiensten verkennende inspecties voor het varend laten verdampen van restlading (ook wel ‘varend ontgassen’). Afgelopen najaar constateerde de ILT dat binnenvaartschepen nog regelmatig de wet overtreden. Bij een eerste pilot waren vijf van de zeventig passerende schepen in overtreding.

Nog één schip bracht toen mogelijk ook schadelijke stoffen in de lucht, nader onderzoek hiernaar loopt nog. Dit staat in de Kamerbrief van de inspectie, waarover minister Van Nieuwenhuizen vandaag de Kamer informeert. Dit jaar staan nog minimaal drie inspectiemomenten gepland.

Meten en meldingen

Het netwerk van snuffelpalen (e-noses) van de omgevingsdiensten, drones van de ILT en Rijkswaterstaat (RWS) én meldingen van burgers registreren mogelijk varend ontgassen en aanleiding om een schip te inspecteren. De snuffelpalen bestaan uit vaste sensoren die betrouwbare informatie leveren voor handhaving (emissies, locatiebepaling, vaarroutes). Drones zijn nuttig voor snelle verkenningen van varende en stilliggende schepen en zijn flexibel inzetbaar.

Inspecties aan boord

Is er mogelijk sprake van varend ontgassen? Dan vaart een patrouillevaartuig van RWS met een ILT-inspecteur langszij voor nader onderzoek. Als dit niet mogelijk is, dan bezoekt een ILT-inspecteur het schip op een nabijgelegen wallocatie. Aan boord stelt de ILT-inspecteur nader onderzoek in. Als de inspecteur vaststelt dat een gevaarlijke stof wordt ontgast in de nabijheid van sluizen, havens, bruggen of in dichtbevolkte gebieden, dan maakt de inspecteur proces-verbaal op. Vaak betreft het stoffen die te maken hebben met het raffineren van aardolie: nafta, MTBE of benzeen. 

Verkennende inspectie

In oktober 2019 coördineert de ILT vier inspectiedagen voor varend ontgassen. Dit gebeurt samen met RWS, de omgevingsdienst Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond en de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. De inspecties vinden plaats langs het Amsterdam-Rijnkanaal (vaargebied vanaf Diemen), de Lek (vaargebied nabij Lekkerkerk), langs de Rijn-Scheldeverbinding (nabij Tholen) en de Rijn (vaargebieden nabij Lent, Spijk en IJzendoorn).

Voorbereiding verbod en handhaving nu

De verkennende inspecties laten zien dat varend ontgassen regelmatig voorkomt. De ILT houdt toezicht op basis van de vervoerswetgeving gevaarlijke stoffen (ADN-wetgeving). De ILT kan niet handhaven op provinciale ontgassingsverboden. Dit is een verantwoordelijkheid van de provincies zelf. De verkennende inspecties zijn een goede leerschool voor het uitvoeren van complexe acties met meerdere diensten, middelen en informatiestromen. Wanneer informatie uit meerdere bronnen goed worden uitgewisseld, is handhaven mogelijk. Onder regie van de ILT vinden in april, juni en november, nog een aantal risico-gebaseerde handhavingsacties plaats. Varend ontgassen is naar verwachting totaal verboden in 2024 waardoor handhaving eenvoudiger wordt.

Wat is (varend) ontgassen?

Na het lossen van een vloeibare lading blijft altijd een geringe hoeveelheid restlading achter. Voor het vervoeren van andere lading moeten de ladingtanks met ventilatoren worden doorgeblazen. Dit zogenoemde ontgassen gebeurt op een paar plaatsen met ontgassingsinstallaties. De installatie vangt dampen op zodat deze niet in het milieu komen.

Als op weg naar de plaats waar het schip opnieuw gaat laden het ruim wordt doorgeblazen, is er sprake van varend ontgassen. Het lozen van restlading op deze manier is maar beperkt toegestaan: sommige stoffen mogen buiten dichtbevolkt of stedelijk gebied ontgast worden. Andere stoffen, zoals benzeen, mogen sowieso niet ontgast worden. Het transport van gevaarlijke stoffen gebeurt in Nederland voornamelijk over twee hoofdassen: Rotterdam-Duitsland en Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen.