Ecologische voetafdruk haven van Antwerpen blijft stabiel, overslag en productie stijgen

ANTWERPEN - De haven van Antwerpen zet belangrijke stappen om de duurzame haven van de toekomst te worden. Dat blijkt uit het vijfde Duurzaamheidsverslag, dat de havengemeenschap vandaag lanceert. De ontwikkeling van de haven moet samengaan met een zo groot mogelijke bijdrage aan de samenleving, klinkt het. Tweejaarlijks worden belangrijke economische, ecologische en sociale indicatoren in kaart gebracht. Die maken duidelijk op welke duurzaamheidsdomeinen de haven goed presteert, maar ook waar nog bijkomende acties nodig zijn.

Overslag en productie gedijt

2018 was een topjaar voor de haven van Antwerpen met een totale maritieme overslag van 235,2 miljoen ton goederen: een groei van 5,1 procent en het zesde recordjaar op rij. Ook de industriële investeringen in de haven van Antwerpen namen toe.

Jacques Vandermeiren, CEO van Port of Antwerp: “Positief is dat we erin slagen om, zelfs bij een groeiende overslag en productie, onze ecologische voetafdruk niet te laten toenemen. De emissies van NOx en SO2  namen verder af, het energieverbruik daalde en het aantal groene-energie-installaties groeit gestaag.”

Circulaire economie en digitalisering

De havengemeenschap voer de voorbije jaren resoluut de koers van de innovatie, om zo het hoofd te bieden aan de klimaatuitdagingen. Bijvoorbeeld met de installatie van het eerste industriële stoomnetwerk, Ecluse. Dat levert zo’n 5% van de totale hoeveelheid van de Vlaamse groene warmteproductie en is goed voor een vermindering van de jaarlijkse CO2-uitstoot met 100.000 ton. Ook walstroominitiatieven verminderen die uitstoot in het havengebied. Zo werden er sinds 2016 al een 40 tal walstroomkasten op de kades geplaatst voor sleepboten, de binnenvaart- en riviercruiseschepen.

In een eerste demo rond CCU (Carbon Capture and Utilisation) onderzoeken verschillende bedrijven samen de mogelijkheden van groene methanolproductie uit CO2. Bedrijven worden met dergelijke initiatieven aangemoedigd om met nieuwe technologieën te durven experimenteren, om die op termijn op te schalen. Zo functioneert de haven van Antwerpen als een proeftuin voor innovatie.

De haven loopt ook voorop met digitale transitieprojecten als hefboom voor een duurzamere logistiek, om bovendien wereldwijd concurrentieel te blijven.

“Samen met het bedrijfsleven lanceerden we het smart data sharing-platform NxtPort om de maritieme en logistieke processen in de haven verder te optimaliseren,” aldus Stephan Vanfraechem, directeur Alfaport Voka.

Haven voor de mensen

De haven biedt, rechtstreeks en onrechtstreeks, werkgelegenheid aan meer dan 144.000 mensen. Ook in de toekomst wil de haven een aantrekkelijke werkgever blijven. Een ambitie die ze concreet maakt met initiatieven rond multimodaal woon-werkverkeer zoals DeWaterbus, werken in eigen streek, duaal leren, opleidingen en persoonlijke groei. Daarnaast blijft het invullen van de knelpuntberoepen een aandachtspunt.

De haven hecht belang aan een respectvolle dialoog met de omwonenden. Via participatietrajecten krijgen zij nog steeds de kans om hun stem te laten horen in projecten met een grote impact, zoals de Oosterweelverbinding. In 2018 vond de eerste editie van de ‘Staat van de Waaslandhaven voor omwonenden’ plaats.

Wereldwijd verleende de haven eveneens haar expertise aan Beyond Chocolate. Een samenwerking met de chocoladesector, de overheid, wetenschappers en het maatschappelijk middenveld voor duurzame Belgische chocolade met respect voor mens en natuur.

Uitdagingen voor de toekomst

Hoewel de haven in duurzaamheid, overslag en productie blijft groeien, blijven bijkomende inspanningen nodig.

“De haven bereikbaar houden is noodzakelijk om onze economische trekkerspositie te behouden. En ook om ecologische redenen moeten we de mobiliteitsknoop ontwarren. Met name de modal shift van wegverkeer naar binnenvaart en spoor is een prioriteit voor de komende jaren,” stelt Peter Van de Putte, directeur Maatschappij Linkerscheldeoever.

De grootste uitdaging blijft de transitie naar duurzame energiebronnen en een circulaire economie door introductie van innovatieve technologieën. Alternatieve brandstoffen worden reeds aangeboden, maar het aanbod moet nog verruimen. LNG is een tussenoplossing, maar de havengemeenschap ziet perspectieven in methanol en waterstof. In 2021 moet een operationele proeftuin de ontwikkeling van nieuwe technologieën aanmoedigen en verder opschalen in de Antwerpse haven.

Duurzaamheidsaward

Om de duurzame koers aan te houden, reikt de haven volgend jaar weer een duurzaamheidsaward uit aan een bedrijf met het meest vooruitstrevend duurzaam en innovatief project. Alle bedrijven actief in de haven van Antwerpen worden opgeroepen om actief in te zetten op duurzaamheid en kunnen hierdoor ook meedingen naar deze tweejaarlijkse award met internationale uitstraling.  

Over het duurzaamheidsverslag

Ondernemingen en andere havens kunnen in het verslag inspiratie opdoen om zelf met duurzame ontwikkeling aan de slag te gaan. Zo inspireerde het vorige duurzaamheidsverslag de internationale maritieme sector om zich te engageren voor de SDG’s van de VN. dat leidde in 2018 tot de ondertekening van het World Ports Sustainability Program charter in Antwerpen.

Het duurzaamheidsverslag 2019 werd opgesteld conform de Global Reporting Initiative standaard en gevalideerd door een externe auditeur.