Blok: akkoord met Rusland over Arctic Sunrise

DEN HAAG - Nederland en Rusland hebben een akkoord bereikt over de definitieve afwikkeling van de zaak rond het geënterde schip Arctic Sunrise van Greenpeace in 2013. De milieuorganisatie krijgt een schadevergoeding van 2,7 miljoen euro.

Dat heeft minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) afgesproken met zijn Russische collega Sergej Lavrov. In een verklaring erkennen beide landen het recht op demonstratie op zee. Over onderdelen van de overeenkomst is vooraf overlegd met Greenpeace.

Haar schip werd in september 2013 geënterd tijdens een protestactie bij een boorplatform van het Russische staatsoliebedrijf Gazprom in de Barentszzee.De Russische marine enterde destijds Arctic Sunrise en nam de dertig bemanningsleden, onder wie twee Nederlanders, vast. Ze werden aangeklaagd, maar kregen na twee maanden amnestie. Pas na acht maanden kon het schip vertrekken.

“Ik ben tevreden over de afwikkeling met Rusland. Rusland erkent in een gezamenlijke verklaring dat schepen in internationale wateren niet zomaar kunnen worden geënterd en opvarenden niet zomaar gearresteerd. Het is goed dat Rusland de politieke wil heeft getoond er met Nederland uit te komen", aldus Blok.

Het Permanente Hof van Arbitrage oordeelde in 2015 dat de protestactie van Greenpeace onder het eeuwenoude beginsel van de vrijheid van de wereldzeeën viel. Er was bij die actie geen sprake van piraterij of terrorisme, zoals Rusland stelde. Twee jaar later bepaalde het Permanente Hof weten dat Rusland bijna 5,4 miljoen euro compensatie moest betalen aan Nederland.

Kort na de entering was Nederland al naar het Internationaal Zeerechttribunaal in Hamburg gestapt om vrijlating van bemanning en schip te eisen. Het tribunaal stelde Nederland in november 2013 in het gelijk en oordeelde dat de bemanning moest worden vrijgelaten en het schip vrijgegeven. Rusland erkende de bevoegdheid van zowel het Permanent Hof als het Zeerechttribunaal in deze zaak niet.

Als onderdeel van de overeenkomst hebben Blok en Lavrov verder afgesproken om gezamenlijk Nederlands-Russisch wetenschappelijk onderzoek in het Russische deel van het noordpoolgebied uit te breiden. Er komen mogelijk gezamenlijke expedities.