WW-fraude door arbeidsmigranten strenger aangepakt

DEN HAAG - WW-fraude door arbeidsmigranten wordt strenger aangepakt. De maatregelen die minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vorig najaar aankondigde zijn vormgegeven en uitgewerkt. Daarnaast is UWV gestart met de onderzoeken naar de cultuur en werkwijze. Ook is de samenwerking tussen het ministerie van SZW en UWV geïntensiveerd ten aanzien van handhaving. Hierdoor is de aanpak van WW-fraude steviger verankerd. WW-fraudeurs kunnen in de toekomst rekenen op een blijvend actieve aanpak, ook als ze hun werkwijze veranderen.

Dit staat in de brief Stand van zaken uitkeringsfraude, die minister Koolmees vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Vorig najaar werd duidelijk dat Poolse arbeidsmigranten in toenemende mate met de WW fraudeerden. Met behulp van tussenpersonen verbleven ze met hun werkloosheidsuitkering in Polen in plaats van op zoek te gaan naar werk in Nederland. Minister Koolmees vindt WW-fraude onacceptabel, het tast het draagvlak onder de sociale zekerheid aan. Hij heeft met UWV afgesproken dat deze fraude intensiever wordt aangepakt.

Zo is inmiddels samen met gemeenten de adrescontrole verscherpt. UWV is bezig met het onderzoeken van adressen waar drie of meer uitkeringen op verstrekt worden. Dit kan wijzen op een verblijf in het buitenland van de WW-er. De onderzoeken die hieruit volgen, lopen nog. Tegen overtreders wordt meteen opgetreden.

UWV heeft risicoprofielen ontwikkeld om misbruik bij de aanvraag van de WW uitkering op te sporen. Met behulp van data-analyse en experts heeft UWV haar bestand doorgelicht op verdachte patronen. Ook zijn er risicoprofielen ontwikkeld om te achterhalen of iemand ongeoorloofd in het buitenland verblijft of verwijtbaar werkloos is. De risico-profielen zijn inmiddels getest bij 500 uitkeringsgerechtigden en zullen na verdere verfijning standaard worden toegepast om fraude op een efficiënte manier op te sporen. Om verwijtbare werkloosheid (waarbij geen recht op WW is) verder aan te pakken, is een pilot met de uitzendsector gestart. Daarnaast is begonnen met het registreren van tussenpersonen.

Cultuur en werkwijze

Voor de fraudebestrijding is het belangrijk dat de medewerkers van UWV vermoedens van fraude melden en aangemoedigd worden dat te doen. UWV is gestart met een cultuuronderzoek dat in kaart brengt of alles hiervoor voldoende op groen staat. Dit onderzoek is voor de zomer afgerond. De interne accountantsdienst van UWV onderzoekt momenteel hoe fraudesignalen van binnen en buiten worden opgepakt en afgehandeld. Dit onderzoek verschijnt eveneens voor de zomer.

Risico’s afwegen, samenwerking en informatie

Ook komt er een breed extern onderzoek naar misbruikrisico’s. Dit is na de zomer afgerond. UWV gaat een afwegingskader ontwikkelen om beter te peilen waar de belangrijkste risico’s liggen. Zo kan UWV niet alleen zelf beter wegen waar handhaving nodig is, maar kan daar ook eerder en beter met het ministerie van SZW over in gesprek. Minister Koolmees bespreekt met UWV op welke manier de maatregelen verstevigd kunnen worden met extra middelen en capaciteit.

UWV, gemeenten, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de Inspectie SZW bundelen tenslotte hun informatie over fraude in signaleringsbrieven. Deze gaan vanaf juni jaarlijks naar de Tweede Kamer zodat Kamerleden goed zicht krijgen op de gesignaleerde fraude en de keuzes die in de handhaving gemaakt worden.