De VOF beter geregeld!

Ondanks de invoering van de flex B.V. waardoor het veel eenvoudiger en goedkoper is geworden om een besloten vennootschap op te richten is de vennootschap onder firma in het vervoer onverminderd populair. De praktijk leert echter dat veel (aanstaande) vennoten geen goed beeld hebben van de rechten en verplichtingen die het samenwerken in een VOF inhouden. Een deugdelijk vennootschapscontract is daarom onmisbaar.

Contractuele samenwerkingsvorm

Een vennootschap onder firma is niet meer dan een overeenkomst tussen twee of meer personen (vennoten) gericht op een duurzame samenwerking bij de uitoefening van een bedrijf onder gemeenschappelijk naam. Niet alleen natuurlijke personen, maar ook rechtspersonen kunnen als 'vennoot' aan de vennootschap deelnemen. Anders dan bij een besloten vennootschap hoeft een VOF niet door een notaris te worden opgericht, maar kan dit bij overeenkomst.

Kenmerkend voor een VOF is dat de deelnemende vennoten allemaal iets inbrengen in de vorm van kapitaal, kennis, arbeid en vlijt. In het wegvervoer brengt vaak één van de vennoten de vergunning in en de andere vennoten betalen hiervoor een vergoeding.

De NIWO stelt overigens strenge voorwaarden aan deze constructie. Van de vennoot die de vakbekwaamheid inbrengt wordt verlangd dat deze permanent en daadwerkelijk leiding geeft aan de transportactiviteiten en niet zomaar zijn vakdiploma uitleent.

Winst en verlies

Als er geen andere afspraken zijn gemaakt, zijn alle vennoten in gelijke mate gerechtigd tot de winst. Naast een afspraak over de verdeling van de winst zullen partijen een regeling treffen voor geleden verliezen van de vennootschap welke regeling vaak aansluit bij die van de winstverdeling.

Het nemen van besluiten

Alle vennoten, ongeacht hun inbreng of aandeel in de winst hebben evenveel recht van spreken. Daar kan in de vof-overeenkomst van worden afgeweken. In de praktijk wordt het nemen van besluiten over bepaalde onderwerpen aan één of meer nader genoemde vennoten wordt overgelaten.

De vertegenwoordiging

Vennoten kunnen de VOF vertegenwoordigen. Vennoten die binnen hun bevoegdheid handelen, kunnen niet persoonlijk door de andere vennoten voor de eventuele negatieve gevolgen van hun optreden verantwoordelijk worden gesteld. De vennootschap als geheel is hiervoor verantwoordelijk. Is er echter sprake van een overtreding van de bestuursbevoegdheid dan is de vennoot tegenover zijn vennoten schadeplichtig.

Hoofdelijke aansprakelijkheid

Hoewel een VOF formeel geen rechtspersoon is zoals een B.V. heeft een VOF wel een vermogen. Voor schulden van de VOF geldt dat iedere vennoot hoofdelijk aansprakelijk is naast de VOF. Dit is ongeacht het aandeel in de winst. Deze aansprakelijkheid kan niet worden uitgesloten door een bepaling in het handelsregister of het vennootschapscontract op te nemen, dit is dwingend recht. De aangesproken vennoot moet dan maar zien hoe hij dit kan verhalen op de andere vennoten. Als een van de vennoten echter niet in staat om zijn deel te betalen, dan draaien de andere vennoten daar voor op.

Faillissement VOF

Tot voor kort was het altijd zo dat een faillissement van de vennootschap leidde tot een persoonlijk faillissement van de vennoten. Inmiddels is de Hoge Raad hier op teruggekomen. Zo kan een vennoot, in tegenstelling tot de VOF zelf, voldoende vermogen hebben om zowel de schuldeisers van de VOF als zijn eigen schuldeisers te voldoen; ook als hij bepaalde vorderingen niet voldoet, brengt dat nog niet noodzakelijkerwijs mee dat hij in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen. Zo dient de schuldeiser die naast het faillissement van de VOF ook een faillietverklaring van de vennoten wenst, die ten aanzien van ieder van hen afzonderlijk te verzoeken en dient de rechter ook afzonderlijk te beoordelen of aan de voorwaarden voor faillietverklaring is voldaan.

Einde aan de samenwerking

Net als bij een huwelijk doen vennoten er verstandig aan vooraf afspraken te maken over wat er moet gebeuren indien de vennootschap wordt ontbonden of één of meer vennoten willen uittreden. Zo kan geregeld worden wie de VOF mag voortzetten en hoe er moet worden afgerekend met de vertrekkende vennoot. Als de VOF wordt voortgezet terwijl er een vennoot uittreedt, kan volgens rechtspraak de uittredende vennoot aansprakelijk gehouden worden voor aanspraken op de VOF over de periode dat de uittredende vennoot betrokken was. Het is dus voor de uittredende vennoot van groot belang over zijn uittreden duidelijke afspraken te maken. Zo is het bijvoorbeeld raadzaam om een vrijwaring overeen te komen voor de uittredende vennoot.

Advies

Zorg voordat er sprake is van enige vorm van samenwerking voor een deugdelijke overeenkomst waarin de rechten en verplichtingen van de vennoten ten opzichte van elkaar worden vastgelegd. Pas ook op met het gebruik van standaardcontracten. Deze vormen op zich een goede basis maar niet meer dan dat.

Zorg er voor dat de lusten en lasten gelijkelijk naar inbreng worden verdeeld en voorkom dat er teveel zeggenschap bij een vennoot wordt ondergebracht. Verder is het van belang om in een VOF overeenkomst op papier te zetten hoe partijen uit elkaar gaan en hoe er moet worden afgerekend. Dit voorkomt onduidelijkheden en mogelijke geschillen achteraf.

________________

Mr René de Bondt. Levenbach&Gerritsen Advocaten, Schiphol-Rijk. Voor vragen naar aanleiding van dit artikel kunt u contact opnemen met r.debondt@levenbach-gerritsen.nl

Disclaimer. Hoewel aan dit artikel de grootste zorg is besteed kunnen hier geen rechten aan worden ontleend.