Lokale binnenvaarthistorie bij Beatrixsluis behouden

Nummer 7, 9 en 11. Dat zijn de nummers van de drie witte woningen bij de Prinses Beatrixsluis die in oude glorie hersteld gaan worden. Bart Hinnen, Technisch Manager van Sas van Vreeswijk, somt de huisnummers bijna liefdevol op. "Hier woonden vroeger de sluiswachters." Ook de loods die 15 m verderop ligt, blijft behouden. Naar verwachting is de renovatie van de ‘witte huisjes’ begin 2018 gereed.

"De omgevingsvergunning is binnen", zegt Bart Hinnen, technisch manager van Sas van Vreeswijk, opgetogen. "Naar verwachting kunnen we in oktober met de daadwerkelijke renovatiewerkzaamheden beginnen. Dan moeten wij wel tegemoetgekomen aan een voorwaarde van de monumentencommissie van de gemeente Nieuwegein: een nieuw ontwerp voor de drie grote schoorstenen aan de zijkant van de gevel van de drie witte huisjes."

Hinnen: "Aanvankelijk hadden we het plan om de schoorstenen na te bouwen. Omdat de schoorstenen verder geen functie hebben, geeft de monumentencommissie aan: “Wees dan ook eerlijk. Maak geen exacte replica, maar bouw alleen de contouren.” Op dit moment is de aannemer samen met de architect bezig met het ontwerpen hiervan."

Terug naar 1938

Doel is om het sluiscomplex terug te brengen naar de situatie van 1938. "Dat is de periode dat de Prinses Beatrixsluis gebouwd werd", vertelt Hinnen. Dit betekent: behoud van de drie woningen plus de loods uit de jaren 30, en sloop van wat er later bijgebouwd is. Zoals het vierde witte huis dat in de jaren 60 werd gebouwd en dat nog voor de zomer van dit jaar tegen de grond ging. Ook Gebouw U, het gemetselde kantoorgebouw naast de werkplaats dat uit 1996 stamt, wordt een kopje kleiner gemaakt.

Hinnen: "De bovenkant gaat eraf, dat wordt een groen dak. Vervolgens komt er een bepakking van strekmetaal omheen, zodat het opgaat in het landschap. Het gebouw, waar de zware installatieapparatuur komt te staan, ligt dan niet meer aan de openbare weg, maar midden op het sluiscomplex.'Ook de loopbrug naar het huidige bediengebouw én het bediengebouw zelf worden helemaal gesloopt. De loods c.q. werkplaats blijft wel behouden. ‘Aan de werkplaats hoeven we niet zoveel te doen", licht Hinnen toe, "Die maken we, bij wijze van spreken, een keer schoon van binnen. Zodat iemand daar een boterhammetje kan eten en de onderhoudsdienst werkafstemming kan houden."

Demonteren

"De renovatie van de drie huisjes tot nieuw bedienruimte is op zich niet complex, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren", vertelt Hinnen. "Voor de monumentencommissie is het belangrijk dat de woningen er van de buitenkant uitzien zoals ze er oorspronkelijk uitzagen. We gaan dan ook niet slopen, we gaan demonteren."

Zo wordt een enkel aluminiumkozijn vervangen door een houten kozijn. Ook de, van origine, wit gepleisterde gevel wordt waar nodig hersteld en opnieuw gewit, zodat de huisjes er weer mooi bij staan. Hinnen: "De woningen hebben wel wat schade aan de buitenkant, maar niet veel. Dus het gaat om kleine dingen."

Schoorstenen

De binnenzijde van de woningen wordt wel grondig aangepakt. Hier komt de nieuwe bedienruimte, die nu nog in het moderne gebouw tussen de bestaande kolken in zit. De bedienaars komen op de eerste verdieping, de bedieningsapparatuur komt op de begane grond, recht onder de sluismeesters.

Hinnen: "De binnenzijde wordt opgeleverd volgens de huidige wet- en regelgeving. Zo gaan we de vloeren versterken, zodat deze geschikt zijn voor de nieuwe functie. We gaan alle balken zorgvuldig losschroeven, eruit halen, versterken en weer terugplaatsen. Waar nodig worden vloerbalken vervangen. Ook halen we de vlieringvloer eruit, zodat je de mooie open kapconstructie met schuine daken overhoudt." 

Verder worden de rookkanalen van de drie hoge schoorstenen verwijderd, waardoor de originele schoorstenen niet kunnen blijven. Hinnen: "Maar we bouwen een verwijzing naar de schoorstenen terug, zodat het originele silhouet van de sluiswachterswoningen met schoorstenen zoveel mogelijk in tact blijft. Hoe die verwijzing er precies uit komt te zien is aan de architect, die hier nog een ontwerp voor gaat maken."

Gekeimde huisjes

Hinnen werkt met veel plezier mee aan het renovatieproject: "Het mooie is dat er een stukje lokale binnenvaarthistorie van Nederland behouden blijft. Woningen uit de jaren 80 zien er meestal niet meer uit, die kun je net zo goed slopen. Maar deze woningen uit 1938 zijn nog heel goed. Het zijn prachtig gekeimde huisjes; gemetseld met stucwerk eromheen, zoals je dat ook wel elders in Nederland en in de landen om ons heen ziet. De renovatie van de witte huisjes is in het voorjaar van 2018 gereed, waarna de inrichting begint. Uiterlijk oktober 2018, als de 3e kolk helemaal gereed is, kunnen de sluismeesters dan in de nieuwe bedienruimte trekken."