ING: Binnenvaartomzet groeit weer in 2017
AMSTERDAM - In de binnenvaart groeit het vrachtvolume in 2017 verder door. De sector leunt hierbij voor een groter deel op het binnenland. Het kolenvervoer staat weliswaar onder druk, maar er is groei in het containervervoer en ook de sterk fluctuerende tankvaart doet het redelijk goed. Toch zorgt aanhoudende druk op de tarieven ervoor dat het sectorbreed financieel nog altijd niet echt goed gaat, al zijn hierop vele uitzonderingen.
Binnenvaartomzet groeit weer in 2017
Voor de binnenvaart is geen jaar hetzelfde. Na een periode met uitzonderlijk lang laag water en hogere vrachtprijzen, bleef dit in 2016 grotendeels uit. Hierdoor kelderden de tarieven weer en sluit de binnenvaart het jaar naar verwachting af met een omzetdaling van een kleine 5%. Het ladingvolume ging echter wel vooruit.
Voor 2017 voorziet ING Economisch Bureau opnieuw een toename van het vrachtvolume (+2%). Hoewel het zwaartepunt met 70% bij het internationaal vervoer ligt, is het binnenland een groeimarkt voor de binnenvaart en dan met name in het containervervoer (zie figuur). Het risico bestaat dat de brandstofkosten na twee jaar van daling in 2017 weer toenemen. Door de tariefdruk blijft de omzetstijging beperkt tot 3%. Het pre-crisisniveau blijft hiermee ver weg.
Ondanks lastige marktomstandigheden ook goed presterende bedrijven
Door structurele problemen als versnippering en overcapaciteit laat de gemiddelde winstgevendheid in de binnenvaart te wensen over. Het blijft echter ook een sector met markt imperfecties. Dit hangt samen met grote investeringen, verschillende scheepsmaten, voorschriften en diepgang van vaarwegen, de invloed van de waterstand en de afhankelijkheid van grondstoffenmarkten. Hierdoor is suboptimaliteit niet altijd te voorkomen en is er een flink aantal binnenvaartbedrijven dat wel een goede rentabiliteit laat zien.
Droge ladingvaart ziet kolenvervoer teruglopen en containervervoer groeien
De vooruitzichten voor de droge ladingvaart voor 2017 zijn redelijk goed. Zo is er internationaal nog marktaandeel te winnen in het containervervoer naar Duisburg en verder richting Zuid-Duitsland. Maar ook in Nederland is er nog ruimte voor groei dankzij het dichte netwerk van binnenhavens en toenemende files op de weg. Voor het zand- en grindvervoer ziet het jaar er eveneens goed uit.
De bouwsector groeit door en de ontwikkeling van de nieuwe zeesluis bij IJmuiden zorgt tijdelijk voor een grote afvoer van grond. Minder goed gaat het met het kolenvervoer (ca. 10% van het ladingpakket) dat in een dalende lijn terechtkomt door de sluiting van kolencentrales. Het vervoer van erts en kolen voor de staalindustrie gaat daarentegen gewoon door. Naarmate het volume groeit verbetert de balans in de sector en dat is positief voor ondernemers.
Tankvaart kan bouwen op de chemie, maar de oliemarkt zorgt voor onzekerheid
De tankvaart deint vooral mee op de ontwikkelingen in de chemie en de oliemarkt en kent daardoor veel pieken en dalen. Door de lage en volatiele olieprijs was er veel handel en vervoer in 2016. Voor de chemie blijft het beeld voor 2017 positief. De oliemarkt blijft door internationale onzekerheid echter een onzekere factor.
Gunstig is in elk geval dat er door sluiting van een Zwitserse raffinaderij meer geraffineerd product naar de Bovenrijn wordt vervoerd. In 2017 en 2018 zullen de laatste enkelwandige tankers uit de vaart gaan. Het positief effect hiervan op de tarieven is echter beperkt omdat er nog altijd nieuwe en grotere tankers in de vaart komen.