SZW: Friese scheepsbouwers ontduiken belasting en premie door inzet van zwartwerkers

UTRECHT - Scheepsbouwer Veka ontduikt belasting en premie, door op grote schaal arbeidsmigranten zwart te laten werken. Alleen al op de scheepswerf in Lemmer werken 40 Roemenen zwart. Dit blijkt uit een rapport dat de Inspectie SZW heeft gemaakt na een melding van FNV. De FNV vindt dat staatssecretaris Wiebes van Belastingontwijking moet ingrijpen.

Albert Kuiper van FNV Metaal: "Dit is alweer een voorbeeld van een scheepsbouwer die grote winsten maakt en uit pure flexverslaving kiest voor zo goedkoop mogelijk personeel. Datzelfde gebeurt bij Heerema. En denk ook aan Groningen Shipyard dat Roemenen voor 1 euro bruto liet werken. We hebben al jaren zorgen over de werkwijze van Veka Shipyard in Lemmer. Er werken vooral arbeidsmigranten, en maar weinig Friezen. Dat is voor ons een signaal. Wij hebben aanwijzingen dat deze misstanden breder spelen."

Een FNV-team deed afgelopen maand onderzoek in Roemenië en zag dat op grove wijze wetten en afspraken worden misbruikt ofwel geschonden. Veka huurt een obscuur Roemeens uitzendbureau in, dat opereert via een postbus-bv in Amsterdam. De vakbond deed eerder al melding van belasting- en premie-ontduiking, maar in Roemenië bleek dat de Nederlandse instanties nog weinig hebben gedaan met die meldingen.

Van Roemeense werknemers hoorde FNV dat zij al ruim een jaar werkzaam zijn in Lemmer, maar hier niet verzekerd zijn en geen belasting betalen. Niet omdat de werknemers dat niet willen,  maar omdat de werkgever de loonkosten wil drukken. De FNV heeft aanwijzingen dat dit soort constructies breder worden toegepast.

"De Belastingdienst weet het, ziet het gebeuren en slaapt verder. Staatssecretaris Wiebes moet ingrijpen want er wordt voor miljoenen premie- en belasting ontdoken. Als hier niets aan gedaan wordt kunnen we afscheid nemen van de scheepsbouw in Nederland", zegt Masja Zwart van FNV.

Gevolg: Braindrain Roemenië

Het gemiddelde loon van een scheepsbouwer in Roemenië is 400 á 500 euro per maand. In Nederland ligt dat bedrag op 2000 euro. Masja Zwart: "De manier waarom mensen gerekruteerd worden klopt echt voor geen meter. Kijk naar de lassers. Die worden daar opgeleid en trekken dan weg naar West-Europa. Elke investering die het land doet in eigen mensen gaat verloren, omdat koppelbazen de mensen met foute constructies naar Nederland halen. Ook echte werkgevers balen ervan, die moeten hier tegenop concurreren."

Gevolg: Verdringing Nederlandse arbeidsmarkt

Op grote schaal worden werkers van ver goedkoper gemaakt dan mensen van om de hoek. Gevolg is dat Nederlandse werkers aan de kant komen te staan en dat mensen tegen elkaar worden uitgespeeld. De FNV heeft hierover al meerdere malen melding gedaan bij de Belastingdienst en de arbeidsinspectie. Asscher beloofde begin dit jaar nog dat hij zou optreden in de zaak Den Breejen, waarbij Roemeense werknemers voor 1 euro bruto per uur te werk werden gesteld op een Nederlandse scheepswerf. Toch bleek tijdens het werkbezoek in Roemenië dat er daar nog geen onderzoek is gestart.

"De instanties in Roemenië vertelden ons dat zij honderden meldingen binnenkrijgen vanuit Frankrijk, maar bijna nooit iets vanuit Nederland. Dat is echt heel bizar", zegt Masja Zwart. 

Oplossing

De FNV wil dat er een einde komt aan de Nederlandse laksheid. Staatssecretaris Wiebes en Minister Asscher moeten niet alleen zéggen dat ze dit gaan oplossen, maar ook echt in actie komen. Het is niet aanvaardbaar dat dit soort bedrijven winst maken over de ruggen van mensen. De vakbond roept ook de werkgevers in de scheepsbouw op om gezamenlijk de schouders eronder te zetten om weer te komen tot een gelijk speelveld.

Albert Kuiper: "Ik nodig de werkgevers uit om te praten over een oplossing, want deze race-naar-de-bodem houdt op termijn niemand vol."