ProRail in 2012: punctualiteit goederenvervoer sterk verbeterd, storingen sneller verholpen
03-04-2013 17:40 | Algemeen | auteur de redactie
De punctualiteit is in 2012 op een hoog niveau gebleven, het goederenvervoer rijdt meer op tijd, storingen worden sneller verholpen, er waren minder koperdiefstallen en het aantal ongevallen op en rond het spoor neemt af. Dit blijkt uit het jaarverslag 2012 van spoorbeheerder ProRail. De directie van ProRail kijkt terug op een jaar met twee gezichten: de operationele en financiële prestaties zijn op orde. Maar tegelijkertijd had het treinongeval in Amsterdam heel veel impact en hadden reizigers vooral begin 2012 nog veel last van de wintereffecten op het spoor.
Hoge punctualiteit, storingen sneller verholpen
In 2012 is een punctualiteit van 88,5% (aankomstpunctualiteit op basis van 3 minuten op het hoofdrailnet) gerealiseerd. Deze punctualiteit ligt lager dan de historisch hoge punctualiteit in 2011 (89,6%), maar ruim boven de streefwaarde van 87%. De regionale vervoerders laten opnieuw een hoge gemiddelde punctualiteit zien van 92,4%.
Na een sterke groei van de reizigerspunctualiteit in de afgelopen jaren stijgt ook de punctualiteit van het goederenvervoer. De gemiddelde aankomstpunctualiteit in 2012 van het goederenvervoer was 81,4% (2011:77,7%). Er is veel aandacht vanuit ProRail om het goederenvervoer nog meer op tijd te laten rijden door bijvoorbeeld goederentreinen zo min mogelijk onverwacht te laten stoppen en zoveel mogelijk te laten doorstromen. Ook de verschuiving van het gemengde spoornet naar de Betuweroute zet door: inmiddels rijden er meer goederentreinen over de Betuweroute dan over het gemengde spoornet.
Het verhelpen van storingen op het spoor gaat steeds sneller. In 2012 is de storingshersteltijd afgenomen met 14%. Vooral in de onderhoudsgebieden waar met aannemers nieuwe contracten (PGO) zijn afgesloten worden storingen sneller opgelost. ProRail stelt zich tot doel om eind 2015 een punctueler spoor te hebben met minder uitval. Dit willen we realiseren door onder meer het verkorten van de storingshersteltijd, sneller herstel van het treinverkeer na een verstoring en het voorkomen van uitloop van werkzaamheden.
Honderden seinen kregen extra beveiliging
Veiligheid op het spoor gaat boven alles met als ultieme doel nul vermijdbare ongevallen. ProRail neemt samen met de gehele spoorbranche maatregelen om het aantal gemiste rode seinen nog verder terug te dringen. Naar aanleiding van het ongeval in Amsterdam is in december 2012 een aanvullend maatregelenpakket gepresenteerd.
Zo wordt in de planning zoveel mogelijk voorkomen dat treinen elkaar moeten passeren over hetzelfde spoor en wordt er voldoende tijd gepland tussen deze kruisende treinen. Daarnaast worden zowel in treinen als op de verkeersleidingsposten alarmeringssystemen geïnstalleerd die waarschuwen als een trein een rood sein nadert.
Ook werd het veiligheidssysteem (ATBvv) in 2012 verder uitgebreid. Het aantal seinen met ATBvv werd vergroot van 1270 naar 1700. De komende periode wil ProRail daar nog eens 500 tot 800 seinen aan toevoegen. Een verdubbeling in korte tijd. ProRail wil dit aantal verder uitbreiden zolang het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS nog niet beschikbaar is. Ook al is het aantal keren dat een trein door een rood sein rijdt in de afgelopen jaren sterk afgenomen van 240 (in 2008) naar 155 (in 2012), ProRail blijft ernaar streven om het aantal treinen dat door een rood sein rijdt, terug te brengen tot minder dan 100.
Aantal spoorongevallen daalt
Het aantal ongevallen op het spoor in 2012 ligt lager dan in het jaar daarvoor. Er was sprake van één ontsporing (in 2011: 3) en er vond één botsing (in 2011: 3) tussen twee treinen plaats. Het ongeval in Amsterdam had echter zeer grote impact en er viel helaas voor het eerst in 20 jaar een dodelijk slachtoffer onder reizigers.
Het aantal ongevallen op overwegen is in 2012 verder gedaald. Helaas waren er in 2012 wel 14 dodelijke slachtoffers te betreuren. Opvallend is dat het aantal jongeren dat in 2012 op een overweg om het leven kwam, opnieuw bijzonder laag ligt. Dit is een positieve ontwikkeling waarbij de vele veiligheidscampagnes onder jongeren mogelijk effect beginnen te krijgen. Wel is er sprake van een toename van het aantal oudere slachtoffers en waren er meer botsingen met autos.
ProRail gaat ook in 2013 verder met het verminderen van het aantal risico-overwegen en onbeveiligde overwegen en zal gerichte publiekscampagnes blijven voeren om het gedrag van overweggebruikers te beïnvloeden. Ook worden diverse proeven gedaan om lange dichtligtijden te voorkomen.
Koperdiefstal neemt af
Afgelopen jaar werd er langs het Nederlandse spoor minder koper gestolen dan het jaar ervoor. In 2012 kwam dat neer op 366 diefstallen, gemiddeld 31 keer per maand. Het treinverkeer liep in totaal 247 uur vertraging op als direct gevolg van koperdiefstal.
Dat is een stuk minder dan in 2011, toen nog 515 keer koper werd gestolen en dat 297 uur aan vertraging opleverde. Die daling (van bijna 30 procent), bij een gelijkblijvende koperprijs, komt onder meer door de inzet van tientallen eigen medewerkers (buitengewone opsporingsambtenaren) die elke nacht langs het spoor surveilleren, particuliere hondenbewakers en de proef met een interventieteam die een jaar geleden begon.
Daarnaast watermerkt ProRail zijn koper met een DNA-spray. Het koper krijgt dan een unieke code zodat kan worden vastgesteld dat het koper van ProRail is en van welk traject en kilometrering het afkomstig is. Ook wordt koper vervangen door aluminium. Op plekken waar koper moet worden vervangen kijkt ProRail altijd of dit technisch mogelijk is.
Spoorvernieuwing en onderhoud
In 2012 is ruim 1,2 miljard euro uitgegeven aan spoor- en stationsprojecten. Vorig jaar kwamen er 10 nieuwe stations bij op het Nederlandse spoornetwerk. Daarnaast is ProRail op dit moment bezig met de grootste stationsverbouwing sinds het bestaan van de spoorwegen. Hieronder vallen onder meer de grote verbouwingen op de stations in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Den Haag, Zwolle en Breda. Het eerste grote station dat wordt geopend is station Rotterdam Centraal. De reizigerspassage op Rotterdam Centraal werd in november 2012 al in gebruik genomen.
Maar ook grote spoorprojecten als Sporen in Den Bosch, Randstadspoor (bij Utrecht) en het project Spoorzone Delft zijn in volle uitvoering: ProRail ontwikkelt in Delft een 2.300 meter lange spoortunnel met ruimte voor vier sporen, een ondergronds station en een ondergrondse parkeergarage. Begin december 2012 opende Koningin Beatrix de Hanzelijn: de spoorverbinding tussen Lelystad en Zwolle die binnen planning en budget werd opgeleverd. Daarnaast wordt er door ProRail veel geïnvesteerd in de vervanging en vernieuwing van het bestaande spoornetwerk.
Extra capaciteit
ProRail heeft eind augustus 2012 de capaciteitsverdeling voor de dienstregeling van 2013 afgerond. De spoorbeheerder heeft alle treinritten van alle vervoerders bij elkaar gebracht en de spoorcapaciteit verdeeld waardoor in 2013 zon 3,3 miljoen treinritten over het spoor zullen gaan. Dit is een stijging van 100.000 treinritten ten opzichte van de dienstregeling in 2012.
Daarnaast heeft ProRail begin 2013 snel ingespeeld op de behoefte van vervoerder NS Hispeed om ruimte maken op het spoor voor een internationale verbinding tussen Den Haag en Brussel. Na het wegvallen van Fyra internationaal heeft ProRail samen met de vervoerders en de Belgische infrabeheerder deze verbinding mogelijk gemaakt in de bestaande dienstregeling.
Goederenvervoer
In 2012 leverde ProRail de nieuw aangelegde spoorinfrastructuur op de Tweede Maasvlakte op. Op de Maasvlakte sluit het nieuwe spoor aan op de bestaande Euromax Terminal Rotterdam waar de allergrootste containerschepen terecht kunnen. Vanaf 2014 geeft het spoor aansluiting op een aantal nieuwe terminals.
In de haven van Amsterdam realiseerde ProRail in 2012 voor 20 miljoen euro de vernieuwing van de goederensporen (Westpoort). Het emplacement Aziëhavenweg is geschikt gemaakt voor elektrisch goederenvervoer en emplacement Westhavenweg voor langere goederentreinen tot 750 meter. Daardoor is schoner, stiller en vlotter railvervoer met langere treinen mogelijk geworden in de Haven Amsterdam.
Hoge punctualiteit, storingen sneller verholpen
In 2012 is een punctualiteit van 88,5% (aankomstpunctualiteit op basis van 3 minuten op het hoofdrailnet) gerealiseerd. Deze punctualiteit ligt lager dan de historisch hoge punctualiteit in 2011 (89,6%), maar ruim boven de streefwaarde van 87%. De regionale vervoerders laten opnieuw een hoge gemiddelde punctualiteit zien van 92,4%.
Na een sterke groei van de reizigerspunctualiteit in de afgelopen jaren stijgt ook de punctualiteit van het goederenvervoer. De gemiddelde aankomstpunctualiteit in 2012 van het goederenvervoer was 81,4% (2011:77,7%). Er is veel aandacht vanuit ProRail om het goederenvervoer nog meer op tijd te laten rijden door bijvoorbeeld goederentreinen zo min mogelijk onverwacht te laten stoppen en zoveel mogelijk te laten doorstromen. Ook de verschuiving van het gemengde spoornet naar de Betuweroute zet door: inmiddels rijden er meer goederentreinen over de Betuweroute dan over het gemengde spoornet.
Het verhelpen van storingen op het spoor gaat steeds sneller. In 2012 is de storingshersteltijd afgenomen met 14%. Vooral in de onderhoudsgebieden waar met aannemers nieuwe contracten (PGO) zijn afgesloten worden storingen sneller opgelost. ProRail stelt zich tot doel om eind 2015 een punctueler spoor te hebben met minder uitval. Dit willen we realiseren door onder meer het verkorten van de storingshersteltijd, sneller herstel van het treinverkeer na een verstoring en het voorkomen van uitloop van werkzaamheden.
Honderden seinen kregen extra beveiliging
Veiligheid op het spoor gaat boven alles met als ultieme doel nul vermijdbare ongevallen. ProRail neemt samen met de gehele spoorbranche maatregelen om het aantal gemiste rode seinen nog verder terug te dringen. Naar aanleiding van het ongeval in Amsterdam is in december 2012 een aanvullend maatregelenpakket gepresenteerd.
Zo wordt in de planning zoveel mogelijk voorkomen dat treinen elkaar moeten passeren over hetzelfde spoor en wordt er voldoende tijd gepland tussen deze kruisende treinen. Daarnaast worden zowel in treinen als op de verkeersleidingsposten alarmeringssystemen geïnstalleerd die waarschuwen als een trein een rood sein nadert.
Ook werd het veiligheidssysteem (ATBvv) in 2012 verder uitgebreid. Het aantal seinen met ATBvv werd vergroot van 1270 naar 1700. De komende periode wil ProRail daar nog eens 500 tot 800 seinen aan toevoegen. Een verdubbeling in korte tijd. ProRail wil dit aantal verder uitbreiden zolang het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS nog niet beschikbaar is. Ook al is het aantal keren dat een trein door een rood sein rijdt in de afgelopen jaren sterk afgenomen van 240 (in 2008) naar 155 (in 2012), ProRail blijft ernaar streven om het aantal treinen dat door een rood sein rijdt, terug te brengen tot minder dan 100.
Aantal spoorongevallen daalt
Het aantal ongevallen op het spoor in 2012 ligt lager dan in het jaar daarvoor. Er was sprake van één ontsporing (in 2011: 3) en er vond één botsing (in 2011: 3) tussen twee treinen plaats. Het ongeval in Amsterdam had echter zeer grote impact en er viel helaas voor het eerst in 20 jaar een dodelijk slachtoffer onder reizigers.
Het aantal ongevallen op overwegen is in 2012 verder gedaald. Helaas waren er in 2012 wel 14 dodelijke slachtoffers te betreuren. Opvallend is dat het aantal jongeren dat in 2012 op een overweg om het leven kwam, opnieuw bijzonder laag ligt. Dit is een positieve ontwikkeling waarbij de vele veiligheidscampagnes onder jongeren mogelijk effect beginnen te krijgen. Wel is er sprake van een toename van het aantal oudere slachtoffers en waren er meer botsingen met autos.
ProRail gaat ook in 2013 verder met het verminderen van het aantal risico-overwegen en onbeveiligde overwegen en zal gerichte publiekscampagnes blijven voeren om het gedrag van overweggebruikers te beïnvloeden. Ook worden diverse proeven gedaan om lange dichtligtijden te voorkomen.
Koperdiefstal neemt af
Afgelopen jaar werd er langs het Nederlandse spoor minder koper gestolen dan het jaar ervoor. In 2012 kwam dat neer op 366 diefstallen, gemiddeld 31 keer per maand. Het treinverkeer liep in totaal 247 uur vertraging op als direct gevolg van koperdiefstal.
Dat is een stuk minder dan in 2011, toen nog 515 keer koper werd gestolen en dat 297 uur aan vertraging opleverde. Die daling (van bijna 30 procent), bij een gelijkblijvende koperprijs, komt onder meer door de inzet van tientallen eigen medewerkers (buitengewone opsporingsambtenaren) die elke nacht langs het spoor surveilleren, particuliere hondenbewakers en de proef met een interventieteam die een jaar geleden begon.
Daarnaast watermerkt ProRail zijn koper met een DNA-spray. Het koper krijgt dan een unieke code zodat kan worden vastgesteld dat het koper van ProRail is en van welk traject en kilometrering het afkomstig is. Ook wordt koper vervangen door aluminium. Op plekken waar koper moet worden vervangen kijkt ProRail altijd of dit technisch mogelijk is.
Spoorvernieuwing en onderhoud
In 2012 is ruim 1,2 miljard euro uitgegeven aan spoor- en stationsprojecten. Vorig jaar kwamen er 10 nieuwe stations bij op het Nederlandse spoornetwerk. Daarnaast is ProRail op dit moment bezig met de grootste stationsverbouwing sinds het bestaan van de spoorwegen. Hieronder vallen onder meer de grote verbouwingen op de stations in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Den Haag, Zwolle en Breda. Het eerste grote station dat wordt geopend is station Rotterdam Centraal. De reizigerspassage op Rotterdam Centraal werd in november 2012 al in gebruik genomen.
Maar ook grote spoorprojecten als Sporen in Den Bosch, Randstadspoor (bij Utrecht) en het project Spoorzone Delft zijn in volle uitvoering: ProRail ontwikkelt in Delft een 2.300 meter lange spoortunnel met ruimte voor vier sporen, een ondergronds station en een ondergrondse parkeergarage. Begin december 2012 opende Koningin Beatrix de Hanzelijn: de spoorverbinding tussen Lelystad en Zwolle die binnen planning en budget werd opgeleverd. Daarnaast wordt er door ProRail veel geïnvesteerd in de vervanging en vernieuwing van het bestaande spoornetwerk.
Extra capaciteit
ProRail heeft eind augustus 2012 de capaciteitsverdeling voor de dienstregeling van 2013 afgerond. De spoorbeheerder heeft alle treinritten van alle vervoerders bij elkaar gebracht en de spoorcapaciteit verdeeld waardoor in 2013 zon 3,3 miljoen treinritten over het spoor zullen gaan. Dit is een stijging van 100.000 treinritten ten opzichte van de dienstregeling in 2012.
Daarnaast heeft ProRail begin 2013 snel ingespeeld op de behoefte van vervoerder NS Hispeed om ruimte maken op het spoor voor een internationale verbinding tussen Den Haag en Brussel. Na het wegvallen van Fyra internationaal heeft ProRail samen met de vervoerders en de Belgische infrabeheerder deze verbinding mogelijk gemaakt in de bestaande dienstregeling.
Goederenvervoer
In 2012 leverde ProRail de nieuw aangelegde spoorinfrastructuur op de Tweede Maasvlakte op. Op de Maasvlakte sluit het nieuwe spoor aan op de bestaande Euromax Terminal Rotterdam waar de allergrootste containerschepen terecht kunnen. Vanaf 2014 geeft het spoor aansluiting op een aantal nieuwe terminals.
In de haven van Amsterdam realiseerde ProRail in 2012 voor 20 miljoen euro de vernieuwing van de goederensporen (Westpoort). Het emplacement Aziëhavenweg is geschikt gemaakt voor elektrisch goederenvervoer en emplacement Westhavenweg voor langere goederentreinen tot 750 meter. Daardoor is schoner, stiller en vlotter railvervoer met langere treinen mogelijk geworden in de Haven Amsterdam.