KNV: Opnieuw heibel over gebruiksvergoedingen voor het spoor

DEN HAAG - Gebruiksvergoedingen bij het spoor vormen al jaren een heikel onderwerp. In november 2014 leidde het onderwerp tot heftige reacties binnen de spoorsector omdat vervoersbedrijven, zowel bij het regionale reizigersvervoer als bij het goederenvervoer,  in de problemen raakten door verhogingen van 10 tot 20 procent.

In tegenstelling tot NS, dat een nationale concessie heeft en dat toestemming krijgt van de Nederlandse overheid om haar tarieven aan te passen aan de verhoogde gebruiksvergoedingen, hebben regionale reizigers- en goederenvervoersbedrijven niet de mogelijkheid om deze verhoogde kosten rechtstreeks aan hun klanten door te belasten. ACM heeft na een klacht van enkele spoorvervoerders nu geconcludeerd dat de berekening van de verhoging van tarieven voor 2015 onjuist is geweest.

Haastige spoed is zelden goed

Met de kritiek van ACM is de kous nog niet af. Nog steeds ligt de vraag voor op welke wijze de gebruiksvergoedingen dan wel dienen te worden berekend. Daarbij komt dat enkele weken geleden Europese regelgeving over de implementatie van Richtlijn 2012/34 bekend is geworden. Het desbetreffende voorstel ligt momenteel ter behandeling in de Tweede Kamer. Naar verwachting blijft met deze wetgeving het tarief ongeveer op het huidige niveau (tussen 2,50 en 3,00 euro per trein.km). Zolang het kabinet vasthoudt aan haar eis uit het Lenteakkoord 2012, om de gebruiksvergoedingen verder te verhogen, is de onzekerheid voor vervoerders niet van de baan.

Zeker omdat er nog geen duidelijkheid is over het wetsvoorstel. Nu dreigen er opnieuw onverwachte tariefschommelingen, die de markt ontwrichten. Een nieuwe gang naar de ACM is niet uitgesloten. Werkgeversorganisatie voor het spoorgoederenvervoer KNV heeft al eerder bepleit daarom een jaar  pas op de plaats te maken en de problematiek in één keer grondig aan te pakken. Dan biedt bovendien de gelegenheid om rekening te houden met ontwikkelingen en tarieven in naburige landen.

Europese regelgeving

Uiterlijk in 2017 zal de Europese regelgeving duidelijkheid en dus stabiliteit inzake de gebruiksvergoedingen gaan brengen. Daar is de sector bij gebaat. Op dit moment zijn de vergoedingen in Nederland ongeveer op hetzelfde niveau als in het naburige Duitsland, maar ze zijn wel aanzienlijk hoger dan in België. De hoogte van gebruiksvergoedingen heeft een grote invloed op de concurrentiepositie van Nederlandse havens.

Helaas zijn door nationale (technische en operationele) eisen goederentreinen van en naar Nederland per gereden kilometer op dit moment ongeveer 15 % duurder dan treinen in bijvoorbeeld Duitsland.