Gevangenisstraffen tot vijf jaar geeist voor uitbuiting Hongaren

ROTTERDAM - Het Functioneel Parket heeft vandaag, dinsdag 14 april, voor de rechtbank in Rotterdam gevangenisstraffen tot vijf jaar geëist tegen vier mannen en een vrouw. Zij vormden volgens het OM een criminele organisatie die gericht was op uitbuiting van tientallen Hongaren in de Rotterdamse regio: "De verdachten parasiteerden voor hun levensonderhoud op de slachtoffers. Ze hadden een neus voor wie zwak was en wie niet. Juist de zwakkeren kregen het zwaarder te verduren. Verdachten zijn in hun behandeling van de slachtoffers zeer ver gegaan. Mishandeling, dreiging, zeer slechte onderkomens en zelfs uithongering."

De zaak Spa betreft een onderzoek naar een omvangrijke arbeidsuitbuiting. Dit onderzoek door de opsporingsdienst van de Inspectie SZW is gestart naar aanleiding van een melding van de stichting Bounded labour in Nederland (BlinN). Uit het onderzoek blijkt dat de verdachten Hongaren -die toch al in een lastige situatie zaten- met mooie verhalen verleidden om naar Nederland te komen. Die slachtoffers dachten in Nederland materiële welstand te verwerven, maar het leverde hen juist een verslechtering van hun situatie op en ook immaterieel ging het hen nog slechter af.

'Mooie beloftes'

Het beloofde loon van tussen de 6 en 15 euro, is voor Hongaarse begrippen hoog. Voor de eerste intake was men 270 euro verschuldigd, maar deze eerste (reis)kosten konden eventueel door de organisatie worden voorgeschoten. Daarna waren ze 60 euro per week verschuldigd voor kost en in woning. De vaak niet mondige slachtoffers werden zo afhankelijk van de organisatie, omdat ze zich direct in de schulden moesten steken. Deze afhankelijkheid werd erger, omdat er simpelweg niet voldoende werk was voor iedereen. Op deze manier werden de schulden nog groter.

Wanneer er wel sprake was van werk, werd het loon geheel of gedeeltelijk afgeroomd door de verdachten. Soms omdat de verdachten bij de feitelijke werkgever het loon incasseerden en niet afdroegen, maar ook omdat de verdachten beschikten over de bankpassen en pincodes van de slachtoffers. Dit afromen leidde er toe, dat de opgebouwde schulden nauwelijks konden worden afgelost. Hierdoor groeide de afhankelijkheid nog verder. Indien de slachtoffers klaagden en vertelden dat ze wegwilden, riskeerden ze een pak slaag van de verdachten. Alleen de 56-jarige verdachte heeft zich volgens het OM nooit schuldig gemaakt aan gewelddadigheden.

Erbarmelijke leefomstandigheden

De leefomstandigheden waren erbarmelijk. Slachtoffers moesten betalen voor een klein huis dat ze deelden met negen personen. Soms hadden Hongaarse vrouwen ook kinderen bij zich die daar ook leefden. Het was er koud (geen verwarming), nat, er leefden kakkerlakken, muizen en schimmels. Er werd gekookt tussen matrassen, het stonk er en ze leidden frequent honger.

Een slachtoffer die samen met haar man ontsnapte, verklaart dat indien zij niet ontsnapt zou zijn, zij "over een half jaar een afgeleefde dakloze zou zijn geweest zonder geld, die totaal afhankelijk zou zijn geweest". Ze spraken de Nederlandse taal niet. Zij waren sterk genoeg om te ontsnappen, maar dat is niet iedereen gelukt.

Deelname aan criminele organisatie

De verdachten hebben gedurende meerdere jaren tientallen Hongaren naar Nederland gebracht. Het plegen van dergelijke feiten kan niet zonder organisatie, zonder onderlinge afstemming, coördinatie, plaatsvinden. Een echtpaar van 54 en 53, afkomstig uit Hongarije, kan volgens het OM als leider van de criminele organisatie worden gezien. De vrouw verving haar man wanneer hij buitenshuis was. Zij beloofden in strijd met de waarheid werk en als er al werk was roomden ze de verdiensten af of betaalden in het geheel niet uit, zodat de schulden niet kunnen worden afgelost. Hun 32-jarige zoon deed mee. Een 30-jarige Hongaar hielp de mensen in Hongarije te ronselen.

De 56-jarige Nederlander draagt er ook aan bij dat de slachtoffers financieel in de houdgreep van de verdachten komen te zitten. Hij hielp de 54-jarige man in de contacten met de uitzendbureaus en leverde een bijdrage aan het verkrijgen van documenten voor de toegang tot de arbeidsmarkt en roomde mede de salarissen af, zodat de verdachten over de inzet van de mensen en hun loon konden beschikken.

Geëiste straffen

"Door als het ware als een pak wolven te opereren was het voor de slachtoffers zeer lastig om aan hun greep te ontsnappen," zei de officier van justitie op zitting. Volgens hem gaat het om mensenhandel:  "Ze hebben inbreuk gemaakt op de vrijheden die ieder mens toekomen. De vrijheid te kiezen bij wie te werken en er vanuit kunnen gaan dat mens op een fatsoenlijke manier behandeld wordt. Het uitstellen van betaling is daarbij gebruikt als de wortel die hen telkens weer wordt voorgehouden om in de ellendige situatie te blijven." Tegen het echtpaar eiste de officier vijf en vier jaar gevangenisstraf. De 32-jarige zoon en 30-jarige Hongaar hoorden drie jaar tegen zich eisen. Tegen de 56-jarige verdachte eiste de officier een jaar gevangenisstraf.