KNV: ACM legt vinger op zere plek

DEN HAAG - Vandaag publiceert Autoriteit Consument & Markt (ACM) haar jaarlijkse spoormonitor. Nederland houdt zich netjes aan de Europese regels, inmiddels zijn ook de gebruiksvergoedingen op Europees niveau en het vervoer groeit, zo constateert de toezichthouder. ACM signaleert echter ook een zere plek. Het reizigersvervoer wordt door de overheid al jarenlang en met succes gestimuleerd en groeit gestaag, maar de spoorcapaciteit groeit niet mee. Het wordt dus steeds meer dringen op het spoor. In goede samenwerking moeten vervoerders, samen met ProRail, de capaciteit verdelen. Daarbij trekt het goederenvervoer aan het kortste eind, aldus ACM.

In de Lange Termijn Spoor Agenda staan duidelijke ambities, ook voor de groei van het goederenvervoer. KNV is blij met de LTSA en de steun van het parlement. Maar het wordt een grote uitdaging om die ambities te realiseren met een steeds harder knellende spoorcapaciteit.

Verschillen in werkwijze

Goederentreinen vertrekken op het tijdstip dat door de klant wordt bepaald. Ze rijden ook vaak in de nacht, want goederen slapen niet. Het tijdstip van vertrek van een reizigerstrein wordt ruim een jaar van te voren vastgelegd. De werkwijze bij planning verschillen. Voor alle treinen worden in de dienstregeling van ProRail paden gepland. Bij reizigerstreinen rijdt er op ieder pad een trein, met of zonder passagiers. Bij goederentreinen rijden er alleen treinen met lading en blijven er dus treinpaden onbenut.

Prioriteringsregels worden ingezet als instrument om de verschillen te overbruggen, maar dan blijkt dat vrij willekeurig wordt bepaald dat bijvoorbeeld een vrijwel lege reizigerstrein in de late avond toch prioriteit krijgt over een internationale goederentrein beladen met waardevolle producten. Hier past de waarschuwing van ACM. KNV bepleit dat niet generiek een bepaalde trein prioriteit krijgt boven de ander, maar dat de economische gevolgen in een eventuele prioritering worden meegewogen.

Gebruiksvergoedingen

Jarenlang lagen gebruiksvergoedingen in Nederland ver beneden het Europese gemiddelde en beneden niveaus in buurlanden. Dat is niet meer het geval. ACM ziet toe op het vaststellen van tarieven en voorziet dat tarieven voor 2015 sterk uiteen kunnen gaan lopen. ACM merkt daarbij op dat er vooralsnog geen overgangsregeling is om de overgang naar de nieuwe systematiek voor de gebruiksvergoedingen in 2015 gespreid over meerdere jaren uit te voeren. KNV vindt, dat met de afnemende kwaliteit van de paden voor goederentreinen en de dreigende problemen door de aanleg van het 3e spoor Emmerich-Oberhausen, de voorgenomen verhoging en grote onzekerheid over de tarieven voor 2015 en de jaren daarna onverantwoord is. KNV pleit voor bevriezing van tarieven totdat de werkzaamheden aan het Duitse deel van de Betuweroute zijn voltooid.

Aandacht voor grensoverschrijdende samenwerking en spooraannemers

Opvallend is dat ACM ruime aandacht heeft voor samenwerking tussen de spoorbeheerders bij grensoverschrijdende paden en de ruimte, die de spooraannemers nodig hebben, zowel voor het werk aan het spoor als hun vervoer. Hier knelt het ook op het spoor. KNV directeur Ad Toet: “We hebben er goed vertrouwen in dat de aandacht van ACM zal bijdragen aan het vinden van oplossingen in goede harmonie met collega’s, spoorbeheerders, vervoerders en autoriteiten in buurlanden en in Nederland.”