Donner: Kamer bewust niet geïnformeerd over Vestia

DEN HAAG - Voormalig minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner (CDA) heeft de Tweede Kamer bewust lange tijd niet geïnformeerd over de problemen bij woningcorporatie Vestia. Hiermee wilde hij de aansprakelijkheid voor de staat verkleinen. Ook was er lange tijd geen noodzaak om de Kamer te informeren, zei Donner maandag tijdens zijn verhoor bij de parlementaire enquêtecommissie.

Begin september 2011 werd duidelijk dat de 'derivatenvulkaan' bij Vestia op uitbarsten stond en kreeg Donner te horen dat er een 'substantieel probleem' was. In december werd pas duidelijk wat de volle omvang van dat probleem was. Donners opvolger Liesbeth Spies (CDA) heeft vervolgens de Tweede Kamer voor het eerst, vertrouwelijk, geïnformeerd. Donner was inmiddels benoemd tot vicepresident van de Raad van State.

De enquêtecommissie wilde weten waarom Donner zo lang heeft gewacht met ingrijpen. De oud-minister antwoordde dat hij eerst duidelijk wilde krijgen wat het probleem was. "Je krijgt een melding dat er rook is, dan moet je weten waar het vuur is, wat het vuur is en hoe je dat kunt blussen." Donner wist aanvankelijk weinig van derivaten. "Het was een begrip dat mij vagelijk bekend was."

Het lek werd aanvankelijk provisorisch gedicht doordat het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor een miljard euro garant stond. Daarover werd de Tweede Kamer niet geïnformeerd. Volgens Donner wordt het parlement echter nooit geïnformeerd over elke waarborgsom die het WSW afgeeft.

Donner heeft het parlement al die tijd bewust niet geïnformeerd, om de mogelijke aansprakelijkheid voor de staat te verkleinen, zei hij. Ook op zijn departement wisten maar enkele topambtenaren van de problemen. Om diezelfde reden heeft Donner de ministerraad begin december alleen mondeling ingelicht over de zaak.

Het had daarnaast weinig zin om de Kamer te informeren zolang niet duidelijk was hoe groot het probleem was, en welke oplossing nodig was, stelde Donner. Er lag een plan om de Kamer in december snel te informeren als was besloten om Vestia een aanwijzing te geven. Toen dat om juridische mogelijkheden niet mogelijk bleek, heeft Donners opvolger besloten om het parlement alsnog vertrouwelijk te informeren.

Toen Spies aantrad, is zij door Donner geïnformeerd over Vestia. "Ik heb haar ingelicht dat dit een van de grootste problemen was waar zij onmiddellijk mee geconfronteerd was." Ook dat gebeurde in alle vertrouwelijkheid, zonder politiek assistenten erbij.

Het niet of onjuist informeren van de Kamer geldt als een politieke doodzonde. Donner herhaalde keer op keer dat hij vindt dat hij juist heeft gehandeld. "De taak van de Kamer is om te controleren wat de regering doet. Dat begint op het moment dat duidelijk is wat het probleem is en wat de regering van plan is te doen." Voorwaarde is wel dat duidelijk is wat het probleem is. "Anders kan de Kamer niet controleren, dan kan het alleen maar zeggen: ga verder met uitzoeken wat het probleem is."

Bij Vestia was verder sprake van een 'piramidespel', waar 'het een met het andere werd afgedekt', zei Donner. Niettemin kon treasurer Marcel de V., verantwoordelijk voor de derivaten, aanvankelijk ook blijven zitten. Op dat moment werd hij als een genie beschouwd, zei Donner. "Het eerste wat je doet is niet het genie weghalen. Dat hij een kwade genie was, is pas in de loop van de tijd duidelijk geworden." (Novum)