Oppositie ziet onmacht kabinet; 'kabinetscrisis onafwendbaar'

DEN HAAG - Oppositiepartijen reageren uitermate kritisch op de brief en de toelichting daarop van het kabinet over de aanpak van grote dossiers, zoals de stikstofcrisis. GroenLinks-voorman Jesse Klaver ziet "totale onmacht" bij het kabinet. Volgens PVV-leider Geert Wilders is een kabinetscrisis onafwendbaar. BBB-voorvrouw Caroline van der Plas riep CDA-leider Wopke Hoekstra op nu al een streep in het zand te zetten door 2030 uit het coalitieakkoord te halen, en niet te wachten op de plannen van provincies.

Rutte moet bovendien leiderschap tonen, vindt Van der Plas. Klaver zegt dat een "kabinet moet regeren en helderheid moet geven over wat het wil. Maar dit kabinet is enkel nog met zichzelf bezig en niet in staat om oplossingen te bieden voor de grote problemen van deze tijd." PvdA-leider Attje Kuiken noemt het "tijdrekken" van de coalitie een "noodgreep". Zij ziet een "kabinet in crisis", zei ze in het tv-programma OP1.

Dinsdag wacht een zwaar debat, waarschuwt Klaver alvast. Dan debatteert de Tweede Kamer met het kabinet over de politieke aardverschuiving na de verkiezingen in de Provinciale Staten.

SP-leider Lilian Marijnissen spreekt van een "politieke truc" in plaats van een oplossing voor de samenleving. "Zeggen het vertrouwen in de politiek te willen herstellen, maar vervolgens met een totaal onnavolgbaar verhaal komen", twittert Marijnissen.

Kamerleden van coalitiepartijen CDA en ChristenUnie zijn positiever. Voor de ChristenUnie is het vooral belangrijk dat er daadwerkelijk stappen worden gezet in de stikstofaanpak, zegt CU-leider Mirjam Bikker. CDA-Kamerlid Derk Boswijk vindt dat stikstof snel moet worden gereduceerd, maar "het is echt een misvatting dat met harde deadlines wapperen, dreigen met onteigening als je deze deadlines niet haalt, zorgt voor de versnelling die zo hard nodig is", twittert de landbouwwoordvoerder van het CDA.

Bij de verkiezingen van twee weken geleden behaalde BBB een monsterzege en moesten de coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie flink verlies incasseren. De top van het kabinet heeft deze week drie lange en stevige gesprekken gevoerd om die uitslag te duiden en te kijken op welke manier grote dossiers, zoals stikstof, de toeslagen en het Groninger gas, beter en sneller kunnen worden opgepakt.

Vrijdagavond werd duidelijk dat het CDA het regeerakkoord wil openbreken, om de stikstofpassage eruit te halen en vooral het jaar 2030 te schrappen. In dat jaar moet de stikstofuitstoot met de helft zijn gereduceerd, zo staat in het regeerakkoord. Dat wil het CDA nu nog niet doen, maar wachten op de coalitieakkoorden van de provincies, het landbouwakkoord en helderheid over (opkoop)regelingen voor boeren.

Premier Rutte zei vrijdagavond niet te verwachten dat onderhandelingen over het regeerakkoord al de komende weken gevoerd zullen worden. "Wellicht wel voor de zomer, op het moment dat het CDA dat wil."