Clicky


EU-landen drukken gasprijsplafond door ondanks bezwaren Nederland

EU-landen drukken gasprijsplafond door ondanks bezwaren Nederland
19-12-2022 16:49 | Politiek & Verkiezingen | auteur ANP

BRUSSEL - [update 18:51 uur] De Europese Unie krijgt een prijsplafond voor gas. De bezwaren van onder andere Nederland tegen de limiet om pieken in de gasprijs tegen te gaan zijn nog niet weggenomen, maar de andere EU-landen hebben het plan doorgedrukt.

Nederland vreesde dat het plafond te laag zou worden en dat gasleveranciers Europa in zouden ruilen voor beter betalende klanten. Minister Rob Jetten steunde het plan daarom maandag bij de finale onderhandelingen in Brussel niet, maar onthield zich net als Oostenrijk van stemming. Hongarije stemde als enige tegen. Zwaargewicht Duitsland, dat lang het verzet tegen het prijsplafond aanvoerde, steunde het plan wel.

Het zogeheten marktcorrectiemechanisme, dat in gang schiet als de gasprijs een aantal dagen piekt, gaat heel wat sneller in werking treden dan de behoedzame Europese Commissie had voorgesteld. De commissie wilde de lat, voor de toonaangevende Amsterdamse gasmarkt TTF, leggen bij 275 euro per megawattuur. Maar dat was voor veel landen onverteerbaar. Het plafond zou op die manier zelfs met de prijsrecords van afgelopen zomer niet zijn gehaald.

Het plafond komt nu op 180 euro per megawattuur, hebben de energieministers van de EU-landen afgesproken. Het moet vanaf 15 februari in stelling komen als de gasprijs drie werkdagen of langer boven de limiet uitkomt en die prijs bovendien drie dagen minstens 35 euro hoger ligt dan de wereldwijde richtprijs voor vloeibaar gemaakt gas (lng). Als het plafond eenmaal van kracht is, blijft het minstens twintig dagen gelden, zegt de Tsjechische minister die dit halfjaar voorzitter is.

Als de prijslimiet toch verkeerd uitpakt, kan die worden uitgeschakeld, aldus de Tsjech Jozef Sikela. Bijvoorbeeld als het gasverbruik blijkt te stijgen of de Europese kwartaalimport van gas terugloopt.

"Weer een onmogelijke missie volbracht", grijnsde Sikela tevreden. En "waarschijnlijk de moeilijkste" van de afgelopen zes maanden. Nu ligt er volgens hem een "evenwichtig compromis" met "de pijn gelijk verdeeld over de beide kampen".

Helemaal zeker is het nog niet dat de maximumprijs er komt. De Europese toezichthouders gaan nog onderzoeken of "de nadelen het niet winnen van de voordelen", zegt Eurocommissaris Kadri Simson. Op die impactanalyse wilden de energieministers niet wachten.

Sommige EU-landen pleitten al sinds het uitbreken van de energiecrisis vruchteloos voor een maximumprijs voor het dure aardgas. Zo'n limiet zou burgers en bedrijven moeten beschermen tegen zulke hoge pieken dat ze de rekening niet meer kunnen betalen. Ze vonden op den duur genoeg steun om de plannen door te zetten, maar het kostte tijd om de sceptische Europese Commissie mee te krijgen. Vervolgens aarzelden de voorvechters lang om de tegenstanders, en dan vooral Duitsland, hun wil op te leggen.

Nu het prijsplafond er toch komt, is de weg ook vrij voor andere maatregelen tegen de energiecrisis. De voorvechters van een maximumprijs hielden die tegen zolang ze hun zin niet kregen. Het gezamenlijk inkopen van gas en het sneller verstrekken van vergunningen voor hernieuwbare energie, waarover de EU-landen het eigenlijk al eens waren, bleven daardoor tot verdriet van Nederland liggen.