Rechter wijst eis af om uitstel excuses over slavernijverleden

DEN HAAG - De voorzieningenrechter van de rechtbank in Den Haag heeft de eis van zes Surinaamse organisaties om de nationale excuses uit te stellen tot 1 juli afgewezen. Dat is de uitkomst van een kort geding over de kwestie. "Ik kan niet ingrijpen", besloot de rechter. Zijn besluit leidde tot grote beroering in de zaal.

De stichtingen eisten donderdagmiddag een verbod dat de nationale excuses op 19 december worden uitgesproken of eerder dan 1 juli.

Het tweede onderdeel van de zaak is dat de Staat moet wachten met het uitspreken van de excuses tot er is gereageerd op de bevindingen van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden. En op de resultaten van een onderzoek naar het koloniale slavernijverleden. Ook willen de organisaties betrokken worden bij de voorbereidingen op de nationale excuses.

De rechter kon de eisen niet toetsen aan de wet omdat het gaat om een ethische kwestie. Daarbij valt niet te beoordelen of bijvoorbeeld de zorgvuldigheidsnorm is geschonden. "Het gaat om het uiting geven aan iets waar de Staat zich moreel verplicht toe acht", aldus de rechter. "Dat het hoog tijd is dat de Staat tenminste zijn excuses aanbiedt, staat niet ter discussie." Hij zei bovendien dat hij zich als voorzieningenrechter terughoudend dient op te stellen in politieke kwesties.

Advocate Joancy Breeveld reageerde teleurgesteld op de uitspraak van de rechter: "Er wordt hier eigenlijk onrecht gedaan aan een groep waar het eigenlijk om gaat. Het gaat om de zwarte nazaten. Dat zijn mensen die het zwaarst hebben geleden onder deze verschrikkelijke slavernij van drie eeuwen en daar wordt nu niet naar geluisterd."

De rechter besloot kort na de zitting mondeling uitspraak te doen. Een uitgebreide argumentatie volgt over twee weken in het schriftelijke vonnis.