Surinaamse commissie: miljarden voor reparatie slavernij

DEN HAAG - Voorzitter Armand Zunder van de Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS) vindt dat de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden gepaard moeten gaan met een reparatieprogramma van miljarden euro's. Dat zegt hij bij aanvang van het gesprek in het Catshuis met meerdere kabinetsleden, onder wie minister Sigrid Kaag (Financiën).

Volgens Zunder komt het kabinet niet uit onder een riant reparatieprogramma voor de gevolgen van de slavernijgeschiedenis. "Hetgeen allemaal vernietigd is, dat moet hersteld worden", zegt hij. "Ons referentiekader ligt in termen van de miljarden euro's en zeker niet in de honderden miljoenen euro's." Het kabinet is volgens Haagse bronnen van plan om 200 miljoen euro vrij te maken voor een bewustzijnsfonds en 27 miljoen euro voor een slavernijmuseum in Amsterdam.

Het plan dat het kabinet volgens de bronnen zou hebben om op 19 december excuses aan te bieden vindt Zunder "geen probleem". Andere organisaties hebben grote bezwaren bij de datum. Zij vinden dat het kabinet de excuses dan overhaast aanbiedt en zien bovendien meer in de datum van 1 juli 2023. Zunder zegt dat zijn organisatie al jaren vraagt om excuses en dat het dus ook hoog tijd is dat het kabinet die aanbiedt.

De voorzitter van de NRCS is wel kritisch op de "ongelukkige manier" waarop de Nederlandse regering de datum "eigenzinnig" heeft bepaald. Daardoor is volgens Zunder veel ruis ontstaan. Hij spreekt ook van "misdaden tegen de menselijkheid" die zijn gepleegd tijdens de slavernij. Veel betrokken organisaties willen dat het kabinet dit ook uitspreekt als de excuses worden aangeboden. Dat is ook het advies van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden waarop het kabinet 19 december reageert.

Het kabinet nodigt voor de tweede keer in een week in het Catshuis mensen uit die zich bezighouden met het slavernijverleden. Onder de genodigden zijn vertegenwoordigers van organisaties die vorige week niet konden. Naast Zunder zijn onder meer het oud-Kamerlid Kathleen Ferrier (CDA), de historicus Gert Oostindie en de activist Jerry Afriyie (Nederland Wordt Beter) bij de gesprekken gesignaleerd. Deze sessie staat onder leiding van vicepremier Kaag en niet premier Mark Rutte, die verhinderd is.

Begin november lekte naar de media dat het kabinet op de genoemde datum in december excuses aan wil bieden over het slavernijverleden. Op de gelekte plannen kwam veel kritiek. Die richtte zich onder andere over de datum van de excuses en het verwijt dat het kabinet betrokkenen te weinig betrekt bij de voorbereiding.