Rishi Sunak wordt Britse premier als enig overgebleven kandidaat
LONDEN - [update 16:00 uur] Rishi Sunak wordt de nieuwe leider van de Conservatieve Partij en daardoor automatisch de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Zijn enige overgebleven tegenstander Penny Mordaunt trok zich op het allerlaatste moment terug uit de interne leiderschapsverkiezing van de regeringspartij.
De voormalige minister van Financiën gold als gedoodverfde winnaar van de verkiezing. Volgens Britse media kon hij rekenen op de steun van meer dan de helft van zijn partijgenoten in het parlement. Oud-premier Boris Johnson liet zondag weten dat hij zich niet verkiesbaar zou stellen en nu Mordaunt zich terugtrekt is Sunak de enige overgebleven kandidaat. Mordaunt zou nog geen dertig parlementariërs achter zich hebben, ver onder de benodigde drempel van honderd steunbetuigingen om mee te mogen doen.
Het is nu niet meer nodig voor alle leden van de Conservatieve Partij om hun stem uit te brengen. Bijna twee maanden geleden kreeg Sunak de meeste steun van conservatieve parlementariërs, maar hij verloor de leiderschapsverkiezing alsnog omdat de partijleden kozen voor Liz Truss.
De oppositie kan het moeilijk verkroppen dat de Conservatieven nu voor de tweede keer in twee maanden tijd een nieuwe premier hebben mogen kiezen, zonder het volk te raadplegen. De leiders van Labour, de Liberal Democrats en de Schotse Nationale Partij hebben allemaal opgeroepen tot nieuwe landelijke verkiezingen, zodat het Britse volk zich voor een nieuwe premier kan uitspreken. De Conservatieven zijn sterk gedaald in de peilingen en vooral Labour lijkt daarvan te profiteren als er nu nieuwe verkiezingen zouden komen.
De 42-jarige Sunak was van februari 2020 tot juli 2022 minister van Financiën in het tweede kabinet-Johnson. In die rol moest hij de Britse economie door de eerste fase van de coronapandemie leiden. Hij was afgelopen zomer een van de eersten die afstand nam van premier Johnson. Met zijn opstappen als minister zette hij een massale uittocht van regeringsfunctionarissen in gang, wat leidde tot het aftreden van Johnson.
De politicus wordt door zijn politieke tegenstanders verweten elitair te zijn. Voor zijn tijd als minister werkte hij in de financiële sector, waar hij multimiljonair werd. Hij kwam onder meer in opspraak omdat hij in aanloop naar de begrotingsbehandeling op de foto ging met een koffiebeker van 180 pond (toen zo'n 200 euro). Ook was er ophef toen hij als minister een bekeuring kreeg voor het schenden van de coronaregels en zijn hij en zijn vrouw beschuldigd van belastingontwijking.
Sunak komt uit een vermogende familie. Als kind ging hij naar een dure kostschool en de prestigieuze Oxford University en Stanford University. Zijn moeder is geboren in het huidige Tanzania en zijn vader in Kenia, maar beide families hebben Indiase wortels. Sunak wordt de eerste hindoe-premier van het land en de jongste Britse premier in ruim tweehonderd jaar.