Moskou wil daadwerkelijke verlichting EU-sancties bij graandeal

MOSKOU/ISTANBUL - Het Kremlin wil dat de Europese Unie daadwerkelijk sancties tegen Rusland verlicht en het niet bij toezeggingen of beloftes laat. Regeringswoordvoerster Maria Zacharova zei in Moskou dat er doorgaans jammer genoeg een enorme kloof gaapt tussen de intenties van de EU en de daadwerkelijke stappen die de unie zet. Volgens haar zijn "de kortzichtige Europese sancties" overigens de voornaamste oorzaak van de voedselcrisis in de wereld.

Ze zei dit naar aanleiding van de in Turkije aangekondigde ondertekening van een akkoord tussen Oekraïne, Rusland, Turkije en de VN. Dat moet de export van Oekraïens graan van Oekraïense havens over de Zwarte Zee langs veilige zeeroutes mogelijk maken. Er ligt meer dan 20 miljoen ton graan in Oekraïne dat niet kan worden geëxporteerd als gevolg van de oorlog in het land.

Het akkoord wordt volgens Ankara vrijdagmiddag in Istanbul ondertekend door afgezanten van Oekraïne en Rusland en in aanwezigheid van president Erdogan en VN-chef António Guterres. De Turkse regering, die zich lang heeft ingespannen voor dit 'Zwarte Zee Initiatief', heeft echter niets gemeld over de inhoud van de akkoorden die vrijdagmiddag ondertekend worden. Uit Kiev en Moskou komen er ook niet veel berichten over de plechtige bijeenkomst in het 19e-eeuwse Dolmabahce Paleis dat aan de zeestraat Bosporus ligt.

De grote lijnen zijn al uit de eerdere onderhandelingen gesijpeld. Vaarroutes moeten worden vrijgemaakt van mijnen, ladingen van vrachtschepen worden geïnspecteerd, zowel bij het naderen van bijvoorbeeld de haven van Odessa als bij het uitvaren, Rusland misbruikt de veilige vaarroutes niet voor oorlogsdoeleinden en de EU schrapt handelssancties tegen Rusland die een belemmering vormen voor de Russische export van vooral voedsel. Er komt een coördinatiecentrum van de VN in Istanbul voor de uitvoering van alle taken. Er komen "mechanismen" voor de beveiliging van de hele vaarroute naar de Bosporus.

Turkije heeft aangeboden de marine in te zetten voor onder meer de inspecties van schepen en voor het ruimen van mijnen. Nederland heeft tijdens eerdere onderhandelingen bijna een maand geleden ook mijnenjagers aangeboden voor de missie om de Zwarte Zee voor Oekraïens graan met veilige vaarroutes te heropenen.