Boetes tabaksfabrikanten en -groothandelaren verlaagd

ROTTERDAM - De rechtbank Rotterdam verlaagt de boetes die door de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn opgelegd aan elf tabaksfabrikanten en -groothandelaren. De rechtbank beslist dit, omdat er voor 2018 nooit eerder is opgetreden door de staatssecretaris. Er waren 62 beroepszaken ingediend door de bedrijven, waarin het totaal van opgelegde boetes ruim negen miljoen euro was.

De staatssecretaris verwijt de eisende partijen dat zij reclame hebben gemaakt door afspraken te maken met tabaksspeciaalzaken, supermarkten en tankstations over bijvoorbeeld indeling van de winkelschappen en het betalen van vergoedingen en verkoopbonussen. De standaardboete per afspraak is 45.000 euro. In verband met recidive zijn in een aantal zaken verhoogde boetes van 135.000 euro, 225.000 euro of 450.000 euro opgelegd. Het totaal van de opgelegde boetes is ruim 9.000.000 euro.

De rechtbank oordeelt dat de afspraken terecht zijn aangemerkt als reclame, omdat de afspraken het doel hebben de verkoop van tabaksproducten te bevorderen en niet vallen onder één van de uitzonderingen. Dat betekent dat de staatssecretaris bevoegd was om bestuurlijke boetes op te leggen.

Het reclameverbod staat sinds 2002 in de wet en dient ter bevordering van de volksgezondheid. Bij de invoering van het verbod was het betalen van vergoedingen een niet geheel onbekend fenomeen. De staatsecretaris heeft hiertegen vóór 2018 nooit opgetreden. Daarom zijn de opgelegde boetes volgens de rechtbank in strijd met het rechtszekerheids- en het evenredigheidsbeginsel. Om die reden matigt de rechtbank de opgelegde boetes met 75 procent en kunnen de wegens recidive opgelegde verhogingen niet in stand blijven. In enkele gevallen matigt de rechtbank de boetes verder, omdat het marktaandeel of de bedrijfsgrootte van de tabaksfabrikant of -groothandelaar daarvoor aanleiding geeft.